De juiste wandelschoenen en sokken
Wandelplezier begint bij de juiste schoenen en sokken. Wij hebben zowel goedkope als duurdere schoenen in gebruik en er is inderdaad verschil in kwaliteit, levensduur en benodigd onderhoud. Onze voordelige schoenen van Maddog zijn met plezier zes jaar lang gedragen en zeker aan te raden. Wil je serieus gaan lopen en langer plezier van de investering hebben, zijn schoenen van merken als Han Wag, Lowa of Meindl zeker aan te bevelen. Dit zijn de meest bekende, maar er zijn nog heel veel andere goede schoenen verkrijgbaar. Laat je over schoenen altijd goed voorlichten door de specialist van de betere outdoorshops.
Type aanduiding
Als je schoenen gaat uitzoeken, is het belangrijk om vooraf te bepalen welk type schoen het meest geschikt is voor de soort wandelingen die je het meest zult gaan maken. Een wandeling door de Nederlandse bossen afgewisseld met asfalt paden, vraagt om een heel ander soort schoen dan lopen in de Ardennen of rond de boomgrens in de Alpen. Laat staan lopen boven de boomgrens over uitsluitend rotspaden. Om te voorkomen dat je meerdere schoenen moet kopen, zoek je een schoentype uit waar je in de meeste situaties plezier van hebt.
Type A: Lage of halfhoge wandelschoen...
Lichte en soepele schoenen die zeer geschikt zijn voor wandelingen in het vlakke Nederland, over de zandige bospaden tot wandelen over asfalt. De zolen van dit type schoen zullen op asfalt veel minder snel slijten dan de hogere categorie schoen. Ook op glooiend terrein in de Ardennen of Duitse heuvels zijn ze heel geschikt.
Type B: Stevige halfhoge wandelschoen (Trekkingschoen)
Net als type A zeer geschikt voor de Hollandse omgeving, maar van iets zwaardere en steviger kwaliteit. Ze geven meer steun voor de wandelaar die ook wel eens een berg oploopt. Deze vaak leren schoenen zijn redelijk waterdicht en ademend. Helemaal waterdichte types zijn ook verkrijgbaar, meestal afgewerkt met een binnenzijde van Gore-Tex. Dit laatste maakt ze dan ook meer geschikt voor lopen door nat gras of bij lichte sneeuwval.
Type C: Zware halfhoge of hoge wandelschoen
Deze zware wandelschoen is zeer geschikt voor hellingen en rotsachtige gebieden, maar veel minder voor asfalt. Hij biedt veel steun aan de enkel voor de wandelaar die veel grip wil hebben op de meer ruige paden in de bergen. De zeer stijve zool voorkomt dat scherpe rotspunten aan de voeten voelbaar worden. Bij de meeste merken is deze schoen voorzien van een Gore-Tex binnenvoering. Bij enkele merken kunnen ook stijgijzers worden gemonteerd.
Type D: Alpine schoen
De Alpine schoen wordt gekozen als het een zware klim naar de hoogste toppen gaat worden waarbij stijgijzers vaak noodzakelijk zijn. Voor de wandelroutes op deze site zeker niet nodig. Wie echt in dit soort gebieden gaat klimmen, heeft meestal tevens een lagere categorie schoen voor het eerste deel van de wandeling tot boven de bomengrens. Daarna worden pas de type D schoenen aangetrokken.
Wie het wandelen pas ontdekt heeft en nog niet gelijk speciaal schoeisel aan wil schaffen, kan beter kiezen voor stevige dagelijkse schoenen met een goed zoolprofiel dan voor sportschoenen. De zachtere zolen van een sportschoen laten je elk steentje onder de voeten voelen en geven nauwelijks steun aan de enkels.
Veel verkrijgbare schoenen vallen ergens tussen de benoemde categorieen in. Deze krijgen dan de aanduiding A/B of bijvoorbeeld B/C mee. Als je schoenen zoekt om zowel in Nederland als in de bergen uit de voeten te kunnen, zou je dus een type A/B kunnen kiezen. Wordt er vaker in de Ardennen of Alpen gelopen, soms ook boven de bomengrens, dan is B een betere keuze.
De meeste merken hebben een Gore-Tex binnenafwerking voor een ademende, waterdichte schoen. Waterdicht houden gaat het best met invetten voor leren schoenen of impregneren bij suede of andere materialen. Zie onderaan deze pagina voor meer onderhoudtips.
Soms moet er een diepere beek worden overgestoken. Wij doen dat graag op blote voeten, of op slippers, waarna we met natte voeten zo weer in de schoenen stappen en verder lopen. Met de ademende Gore-Tex schoen is dat geen probleem en eerder een aangenaam verfrissende ervaring.
Schoenen passen
In de betere outdoorshop vind je een breed assortiment schoenen in de diverse categorieën. Neem vooral de tijd om meerdere schoenen van verschillende merken uit te proberen. Welk merk het best bij jou voeten past wordt dan snel duidelijk.
Pas altijd met de juiste sokken. Neem daarvoor je eigen zomer/winter sokken mee of leen de wandelsokken in de winkel. Die hebben ze voor dit doel speciaal klaar liggen. Loop je zowel zomers als 's winters, probeer de schoenen dan met beide soorten sokken uit. (Meer over sokken onderaan deze pagina).
Veel shops bieden de mogelijkheid om de schoenen te testen op een ruige ondergrond en op een helling. Let bij oneffen ondergrond op de zool. Zijn de oneffenheden voelbaar door de zool heen, dan zal dat in de praktijk vermoeide voeten op kunnen leveren. De hellingsbaan is geschikt om te testen of de voet in de schoen gaat schuiven en of er voldoende steun is voor de enkels.
Probeer ook maar eens onder een schuine hoek de helling op te lopen, een beetje zijwaarts dus, en zo de enkelsteun te ervaren.
Bedenk wel dat de voeten tijdens een flinke wandeling iets dikker worden. Daar moet dus voldoende ruimte voor zijn.
In enkele winkels kunnen ze elektronisch de voet opmeten. Dat geeft meer informatie dan alleen de 'maat'. Zo kan snel het juiste merk en type schoen worden gevonden die bij de voet past. Maar echt passen en testen blijft noodzakelijk.
Een ervaren verkoper kan vaak ook een heel goed advies geven. Maar als de winkel vol klanten staat heeft hij/zij misschien net te weinig tijd. Ga dan een andere keer nog eens terug als er wel tijd voor je is.
Veters strikken
De meest gebruikte methode is het kruislings strikken van de veters vanaf de voet tot boven de enkel. Wie de zwaardere modellen schoenen moet gebruiken op een stuk vlakker terrein, komt het nog wel eens tegen dat de aangetrokken veters er voor zorgen dat het enkelgewricht te weinig ruimte heeft om soepel te kunnen lopen. Het losser strikken heeft dan weer als nadeel dat de voet minder goed gesloten in de schoen zit en kan gaan schuiven.
Een veel gebruikte manier om dit te voorkomen is deze. Strik de veters op de 'normale manier' tot op de enkel zodat de voet lekker in de schoen zit. Veel schoenen hebben op de plaats waar de voet overgaat in de enkel een haakje meer opzij geplaatst. Leg de veter bij dit haakje niet als gebruikelijk van onder naar boven over dit haakje, maar van boven naar onderen, zodat de veters worden gekruist als je daarna op de 'normale manier' weer verder tot boven doorstrikt. (zie foto onder)
De nu gekruiste veters zorgen er voor dat de juiste veterspanning in het voetgedeelte blijft bestaan, maar daarna kan het laatste deel tot boven de enkel losser worden gestrikt voor meer ruimte bovenin de schoen.
Onderhoud van de schoenen
Schoenen hebben onderhoud nodig. Mijn wandelschoenen hoeven er niet nieuw uit te zien, liever niet zelfs, maar ze moeten wel soepel blijven en waterdicht natuurlijk. Gezien de prijs van goede schoenen is het ook gewenst dat ze lang meegaan.
De naden van de schoenen zijn het gevoeligst voor vocht. Deze moeten regelmatig waterdicht gemaakt worden met een sealer of impregneermiddel. De vaak met een sponsdop uitgeruste flesjes maken dit heel eenvoudig en snel uitvoerbaar. Natuurlijk wel eerst aangekoekt vuil verwijderen met bijvoorbeeld een borstel.
Bij groter onderhoud worden de schoenen flink afgeborsteld en daarna verder gereinigd met een cleaner of cleaning gel. Deze cleaner dringt in het materiaal door en verwijdert het vuil dieper zodat de schoen weer kan gaan ademen.
Daarna moeten de schoenen worden ingevet. Leren schoenen krijgen een laagje vet, maar niet te dik opsmeren. Dan gaat het materiaal weer dichtzitten en gaat de ademende werking verloren.
Veel moderne wandelschoenen bestaan uit verschillende materialen. Deze worden niet ingevet, maar geimpregneerd. Hiervoor gebruik ik dezelfde flesjes impregneermiddel als voor de behandeling van de naden. Dit werkt het mooist als de schoenen een beetje vochtig zijn. Na het borstelen duw ik de schoenen kort in een emmer water en breng daarna de impregneer aan. Vooral lettend op de naden. Anders dan bij het invetten van leer worden geimpregneerde schoenen wel waterdicht, maar blijven ze ademen.
(De best geschikte onderhoudsproducten voor jouw schoenen zijn natuurlijk bij dezelfde outdoorshop verkrijgbaar. Zijn assortiment is afgestemd op de in de winkel verkrijgbare schoenen).
De metalen haakjes en ogen van de schoenen worden ingevet of met vaseline ingesmeerd tegen roesten. Dit is een wat lastiger klusje, maar op een andere wandelsite vond ik de tip om hiervoor een wattenstaafje te gebruiken. En dat maakt het inderdaad veel eenvoudiger en schoner werken.
Schoenen moeten droog worden opgeborgen. Drogen gaat het beste in de open lucht, maar niet in brandende zon zetten. En al zeker niet bij een kachel of andere warmtebron. De binnenkant wordt het snelst droog door de schoen vol te stoppen met kranten. Natuurlijk wel af en toe de kranten vernieuwen.
Een 84-jarige Oostenrijkse berggids heeft mij eens geleerd dat vooral de zoutkristallen door zweet voetproblemen veroorzaken. Hij had de gewoonte om de binnenzijde van zijn schoenen na een lange tocht flink met water om te spoelen, leeg te gieten en te laten drogen voor de volgende dag. Bij slecht 'droogweer' met behulp van oude kranten in de schoen. Ik doe dit nu af en toe als we toch een rustdag hebben. Maar, als al gezegd, droog de schoenen niet te snel in bijvoorbeeld een felle zon.
De juiste wandelsokken
De dure wandelschoenen lopen pas echt goed in combinatie met de juiste sokken. De speciale naadloze wandelsokken bestaan uit een mengsel van wol en synthetische vezels.
Deze sokken zijn dikker aan de onderkant en zijkanten, en ventileren optimaal. Goede wandelsokken (hikingsokken) hebben de voorkeur, maar zijn wel prijzig.
De sokken zijn het beste aan te schaffen in de winkel waar je ook de schoenen koopt. Je kunt de combinatie sok/schoen dan goed uittesten in de winkel en vaak hebben ze een ruim assortiment van de bekendste merken als Falke, Rohner, Smartwool e.d.
Let er op dat deze sokken verkrijgbaar zijn voor de zomer en in dikkere winteruitvoering, wat invloed kan hebben op de maat schoen. Vaak zit er verschil in de linker- en rechtersok, aangeduid met een geborduurde L of R.
Gebruik je toch 'normale sokken', neem dan geen katoen. Katoen neemt veel vocht op, maar houdt dat vocht vast en daarmee de voeten vochtig. Zo kunnen gemakkelijk blaren ontstaan. Neem wol, of een synthetische stof als je geen wol verdraagt. Kijk goed of er geen vervelende naden in de sokken aanwezig zijn rond de hiel en bij de tenen. Naden zijn naast vocht de grootste veroorzakers van blaren of pijnlijke plekken.
Neem bij een langere wandeling, maar vooral als de weersomstandigheden slechter zijn, een extra paar sokken mee in de rugzak. Het weegt niets en kan veel ellende voorkomen. Niets loopt prettiger dan warme droge voeten. De nat geworden sokken kunnen aan de rugzak gehangen worden om onder het lopen te drogen.