Informatie over rugzakken voor wandelaars
Rugzak voor dagtochten...
Als de zondagmiddagwandeling in het bos uitgroeit tot dagtochten, dan zal er meer meegenomen moeten worden. Extra kleding, eten en drinken. En zeker enkele noodvoorzieningen. Vooral als de wandelingen ook nog eens de bergen in gaan. Dat is het moment dat er nagedacht gaat worden over een rugzak.
Voor dagtochten is een rugzak van 15 tot 25 liter inhoud voldoende. In deze grootte zijn zeer veel merken en modellen verkrijgbaar. Bijna te veel om gemakkelijk een goede keuze te kunnen maken. Wij hebben ervaringen opgedaan met rugzakken van Deuter, Lowe Alpine, Nomad, The North Face en Wildebeast, maar er zijn nog legio andere goede merken op de markt. De prijzen in deze categorie variëren van €20,- tot €100,-.
Een rugzak kiezen...
Het begint bij het bepalen voor welke soort wandelingen en in welke weersomstandigheden de rugzak geschikt moet zijn. Wie uitsluitend op mooie zomerse dagen er op uittrekt kan volstaan met een kleinere rugzak en stelt verder weinig eisen buiten enig draagcomfort. Alleen de regenkleding en het eten en drinken bepalen de benodigde inhoud van de rugtas.
Als er ook in meer wisselende weersomstandigheden wordt gelopen, worden zaken als waterdichtheid en het kunnen meenemen van extra warme (Fleece) kleding belangrijker. Hoger de bergen in gaat gepaard met grotere temperatuur verschillen zodat meer kleding niet mag ontbreken. De extra kleding vraagt om meer inhoud en het mee te nemen gewicht neemt dan toe. Er zullen dan nog hogere eisen aan het draagcomfort worden gesteld.
Bedenk wel dat ondanks de mooie beloftes geen enkele rugzak waterdicht is. Het ene merk zal het veel sneller opgeven in een heftige regenbui dan andere, maar nat worden ze uiteindelijke allemaal. De duurdere rugzakken zijn hier niet beter in dan de goedkopere. Sterker, de duurdere zijn vaak juist duurder daar ze beter waterdicht zouden zijn. Daar hoef je echt geen extra geld voor uit te geven.
Als je verwacht vaker in de regen te lopen, (in de bergen kun je altijd verrast worden door een plotselinge heftige bui), blijf dan gerust bij de iets lager geprijsde tassen en koop dan als accessoire een regenhoes bij de rugzak. Voor de meeste merken zijn deze los leverbaar. Onze Deuter en Wildebeast zijn standaard voorzien van een dergelijke hoes. Mooi opgeborgen achter een extra rits onderaan de tas.
Kijk bij de aanschaf van een rugzak zeer kritisch naar de heupbanden. (Foto links) Des te meer gewicht gedragen gaat worden, des te belangrijker deze zijn. Bij een dagtocht weegt een rugzak doorgaans tussen de 5 en 10Kg. De heupbanden dienen breed en goed gepolsterd te zijn daar het gewicht van de rugzak op de heupen wordt gedragen en niet aan de schouders mag hangen. Laat rugzakken zonder goede heupbanden links liggen. (zie onder bij rugzak afstellen)
Probeer de rugzak al in de winkel uit, het liefst voorzien van wat gewicht. Zit het lekker, heeft het voldoende verstel mogelijkheden om comfortabel te dragen?
Op de foto's hieronder een speciale dames uitvoering van Deuter. De Futura 24 SL. Deze hebben een aangepaste ruglengte en schouderbanden. Standaard zit er ook een regenhoes in de rugtas.
Waar moet je nog meer op letten...
Heeft de rugzak naast een groot vak voor kleding/eten meerdere kleinere vakken voor de kleine spulletjes. Deze moeten gemakkelijk toegankelijk zijn. Niets is vervelender dan de hele rugzak te moeten uitpakken om een nieuw geheugenkaartje voor de camera te vinden.
Zitten er aan de buitkant voorzieningen om de wandelstokken op te bergen als deze even niet worden gebruikt. De stokken mogen ook niet in de weg gaan zitten bij een stukje klimmen over rotsblokken.
Bij langere tochten is het meenemen van voldoende drinken belangrijk. Heeft de rugzak voorzieningen om de drinkflessen in op te bergen? Deze moeten onder handbereik zijn zodat niet voor elke slok water de rugzak afgegespt moet worden. Vaak zijn het netjes aan de zijkant van de rugzak. Deze elastische netten willen nog wel eens op gaan rekken als ze ouder worden. De fles gaat dan hangen of valt er bij het bukken zelfs uit. Een extra bandje om de waterfles op de plaats te houden voorkomt dit. (zie foto)
Een rugzak met ingebouwd waterreservoir maakt het mogelijk om via een slangetje al lopend te drinken. Een goede oplossing waarbij de handen vrij blijven om bijvoorbeeld de berg te beklimmen. Voor de standaard wandelaar misschien een minder goede keuze. Aluminium drinkflessen houden het water ook goed koel en zijn eenvoudig te verwisselen of bij te vullen.
Heeft de rugzak een frame? Een frame is niet noodzakelijk maar houd de rugzak meer in model. Meestal biedt een frame ook bescherming tegen het doordrukken van scherpe voorwerpen in de rug. Mijn Deuter rugzak heeft een metalen uitwendig frame.
Dit frame wordt wat bol getrokken door een strakke bespanning met een net waaraan ook de heuppolsters zijn bevestigd. De rugzak blijft zo altijd in model en de tas komt vrij van de rug. Daardoor wordt de rug minder nat van zweet. Nadeel is dat de bagage verder van de rug afhangt waar je dit normaal gesproken juist het liefst dicht tegen de rug aan wilt hebben. Bij niet te grote (zware) rugzakken een goed alternatief.
Kijk goed naar de beladingsmogelijkheden van de rugzak. De zwaarste en grootste bagagestukken moeten dicht tegen het lichaam meegenomen kunnen worden. De zwaardere truien of fleece vesten bij voorkeur dicht tegen de rug onderin de tas.
Het zwaarst zijn de waterflessen. Zakken voor flessen aan de zijkanten van de rugtas zijn goed als ze niet te ver naar achteren zijn bevestigd. Vooraan geplaatst betekent dat het gewicht vlak boven de heupen rust. Dat is de beste plaats.
Bij wisselende weersomstandigheden is een bagagenet achter op de rugzak handig voor het tijdelijk opbergen en snel terug kunnen pakken van een regenjas of warme trui.
De rugzak afstellen...
Het gewicht van een rugzak moet op de heupen worden gedragen en mag niet aan de schouders hangen. Om dit voor het eerst goed af te stellen is het handig om de schouderbanden veel te ruim af te stellen. Daarna wordt de rugzak omgehangen en de heupbanden stevig aangetrokken. Dat mag best flink aangesnoerd worden. Een beetje knellen is niet erg. Na een stukje lopen gaat het vanzelf goed zitten en voel je er niets meer van. Mits de rugzak dus brede en goed gepolsterde heupbanden heeft!
(Sommigen dragen de heupband bij voorkeur op de heupbotten, anderen liever er boven. Dat is een persoonlijke voorkeur en maakt niet uit voor het draagcomfort en de verdere afstellingen).
Daarna worden de schouderbanden afgesteld. Trek je schouders iets op. Dan de schouderbanden aantrekken tot ze de schouders raken. Laat de schouders in de normale positie zakken en klaar is kees.
Wie het niet gewend is zal het in het begin een onnatuurlijk gevoel vinden dat de schouderbanden zo los zitten. Bedenk dat deze banden alleen bedoelt zijn om de rugzak een beetje tegen de rug aan te houden zodat het gewicht niet achterover gaat hangen.
Als dit alles goed is afgesteld wordt het gewicht van de gevulde rugzak volledig op de heupen gedragen en wordt de rug sterk ontlast. Ook komt het zwaartepunt lager te liggen waardoor een betere balans en evenwicht ontstaat. Niet onbelangrijk op die smalle bergpaadjes.
Er ontstaat zo ook meer bewegingsvrijheid voor de armen en schouders. Wie ook het onderdeel 'wandelstokken' heeft gelezen ziet hier al snel de voordelen van in.
De iets grotere rugzakken hebben daarnaast nog vaak topstabilisatiebanden, dat zijn de bandjes die vanaf de bovenkant van de rugzak naar de schouderbanden lopen. Deze kun je als laatste nog aantrekken om daarmee de rugzak dichter tegen de rug aan te trekken. Bij los gedragen schouderbanden kan een hoog model (of hoog gedragen) rugzak meer naar achteren gaan hangen, dat wordt met deze banden tegengegaan waarbij toch de schouderbanden geen gewicht gaan dragen anders dan de druk die er nodig is om de tas tegen de rug aan te trekken. Dat 'trekgewicht' voel je dan aan de voorzijde van je schouders. Het is prima om onder het lopen af en toe iets te variëren met die druk door de topbanden losser te maken of meer aan te halen. Afwisseling van deze druk kan het comfort verhogen.
Als laatste wordt nog de borstband vastgemaakt en op comfortabele lengte afgesteld. Deze band voorkomt dat de los gedragen schouderbanden van de schouders afglijden. Wie het gebruik van deze band niet prettig vind kan die gewoon los laten of ook hiermee weer variëren gedurende de wandeldag.
Extra tips...
Let heel goed op de kleding. Dat leuke frisse overhemd met epauletten of trui met fraaie schoudernaden is helaas niet geschikt voor wandelen met een rugzak. De naden, knopen of ander ongemak op de schouderstukken zullen snel irritatie gaan veroorzaken als de rugzakbanden er een dag lang op drukken of langs schuren. Bekijk alle lagen kleding na op mogelijk ongemak. Van hemd, shirt tot trui of vest.
Dit geldt ook voor de kleding rond de heup. De heupbanden van de rugzak worden stevig vast gesnoerd, zodat het beter is dat daar niets onder zit wat kan gaan knellen of irriteren na enkele uurtjes lopen. Een klein reserveknoopje aan de binnenzijde van de broeksband, een vervelende naad.... Het kan de hele dag bederven.
Gebruik je net als ik kleine tasjes voor dingen die altijd bij de hand moeten zijn als fotocamera, kompas en hoogtemeter, bevestig deze bij voorkeur niet aan de broeksriem maar aan de heupbanden van de rugzak. Ze zitten dan minder in de weg en op de goede hoogte. Toen mijn cameratas steeds naar voren bleef schuiven onder het lopen, heb ik een karabiner van € 0,25 aan de rugzak bevestigd waar de cameratas aan wordt vastgeklikt. (foto) Nu blijft deze op zijn plaats.