JavaScript aanzetten
U heeft JavaScript uit, zet JavaScript aan om de website te gebruiken.
menu

De Hörselberge - Schönau Wutha

Schönau - Zapfengrund - Venushöhle - Grosser Hörselberg - Hörselberghaus - Nesseltalblick - Kleiner Hörselberg - Wutha Farnroda - Kahlenberg - Schönau

starstarstar_borderstar_borderstar_border 13 Km 535 Hm 5:00 uur GPS-track Print PDF Kaart Reisgids
Afstand

De afstand van deze wandelroute is met een Curvimeter nagemeten op een gedetailleerde wandelkaart met schaal 1:25.000 tot 1:50.000.

Bij wandelroutes met een GPS-track is de afstand bepaald op basis van de GPS-log gegevens.

Alle gemeten afstanden zijn afgerond naar een halve kilometer.

Google Earth

Van deze rondwandeling is helaas nog geen Google Earth link beschikbaar.

Een Google map zal op een later moment alsnog worden toegevoegd

GPS

Van deze route is nog geen gps-track als download beschikbaar. Op een later moment zullen een .gpx en .kml in een zip-file worden toegevoegd.

Hebt jij deze route gelopen en wel een GPS-bestand beschikbaar, dan is deze zeer welkom als aanvulling op de site. (Email)

Hoogtemeters

De weergegeven hoogtemeters (stijgen/dalen) zijn onderweg afgelezen op een hoogtemeter en achteraf nagerekend vanaf een gedetailleerde wandelkaart met schaal 1:25.000 tot 1:50.000. Hierbij zijn de verschillen opgeteld tussen alle 'laagste punten' van de route en de daarop volgende 'hoogste punten' op basis van de hoogtelijnen van de kaart.

Dit is geen erg nauwkeurige methode. In de praktijk kunnen de opgegeven hoogtemeters dan ook afwijken van de werkelijkheid.

Bij rondwandelingen voorzien van een GPS-track zijn de hoogtemeters afgelezen uit het GPS logbestand. Deze berekeningen zijn veel betrouwbaarder.

Alle aangegeven waarden zijn afgerond op 10 hoogtemeters. Bij lastiger na te rekenen situaties op 50 hoogtemeters.

Hoogtemeters

Deze rondwandeling verloopt geheel vlak of bij deze route zijn de (mogelijke) hoogteverschillen zo gering dat deze niet relevant zijn voor de wandelaar.

Kaart

Van deze omgeving is helaas nog geen goede wandel- of fietskaart verkrijgbaar.

Moeilijkheidsgraat

star star_border star_border star_border star_border = zeer eenvoudige wandelroute

Korte tot middellange route over halfverharde of verharde wegen en paden zonder hoogtemeters van betekenis

star star star_border star_border star_border = eenvoudige wandelroute

Route over halfverharde of verharde paden met delen smalle goed begaanbare berg- of bospaadjes. Geen tot weinig hoogtemeters

star star star star_border star_border = middelzware wandelroute

Een langere tocht en/of veel hoogtemeters. Route kan smalle berg- of bospaadjes bevatten en natuurlijke hindernissen. (Trap/ladder/beek oversteek) Voor iedereen met redelijke conditie goed/veilig toegankelijk. Advies minimaal wandelschoen A/B of B

star star star star star_border = pittige wandelroute

Lange tocht en mogelijk veel hoogtemeters. Route kan 'avontuurlijke stukjes' en smalle, soms steile paden bevatten. In de bergen Trittsicherheit nodig en goede wandeluitrusting met B of B/C schoenen, wandelstokken en nooduitrusting. (Zie 'Uitrusting')

star star star star star = zware wandelroute

Lange tocht met veel hoogtemeters. Kan delen van een 'Steig' bevatten. Alleen voor geoefende wandelaars met Trittsicherheit en de juiste bergwandeluitrusting. Geen klimtouw of gordels nodig.

Deze kwalificatie toekenning berust op onze eigen ervaring. Voor meer gedetailleerde informatie over de begaanbaarheid en veiligheid van een route lees het uitgebreide routeverslag.

Tijd

De benodigde tijd voor een rondwandeling kan zeer persoonlijk zijn. De weergegeven tijd zijn de werkelijk door ons gelopen uren, afgerond naar boven op een half uur. Wij lopen om te genieten en niet speciaal voor de conditie. We nemen onze pauzes, lopen harder wanneer het een stukje saai is, en langzamer wanneer de omgeving interessant is. De aangegeven looptijd zal dan ook meestal ruim haalbaar zijn.

Tip:

In het vlakke Nederland zal de af te leggen afstand tussen 3 en 5 Km per uur liggen. Bij een cultuur wandeling kan dit zelfs minder dan 3 Km zijn, bij een sportieve wandeling misschien wel meer dan 5 Km. Een goed gemiddelde om mee te rekenen is 4 kilometer per uur exclusief pauzes. Na meerdere wandelingen kan dit naar eigen ervaring worden bijgesteld.

Hou rekening met 10 minuten pauze per uur, zodat er voor een route van 16 Km 4,5 uur uitgetrokken moet worden. (16Km : 4 Km/u = 4 uur wandelen en 3 x 10min pauze). Bij langere (dag-) tochten ook een langere lunchpauze meenemen. (Een half uur als de broodjes in de rugzak worden meegenomen, een uur als er wordt geluncht bij een horeca gelegenheid onderweg).

(zie ook Routes plannen)

(Ontdek hier je favoriete vakantie in Duitsland)

(Ontdek hier je ANWB camping Duitsland)


(Laatste melding route OK: September 2019 - Trinke N.)


Deze eenvoudige rondwandeling gaat over de bergkam van de Hörselberge, een bergketen bij Wutha-Farnroda. Op de rand van het Thüringer Wald gebergte in het zuiden en het heuvellandschap Nesseltal in het noorden, staat dit garant voor fantastische uitzichten over deze twee verschillende landschappen.

routekaart Wutha Hörselberge rondwandeling

De wandeling gaat over goed onderhouden wandelpaden door het dal en over de bergkam Hörselberge, de hellingen bevatten enkele pittige maar nergens steile klimmetjes. Op de twee steilste gedeelten zijn traptreden aangelegd zodat deze rondwandeling voor iedereen goed te doen is.

hoogteprofiel Wutha Hörselberge rondwandeling

Tijdens onze vakantie in het Thüringer Wald beleven we een uitzonderlijk warme septembermaand. Gisteren hebben we nog een lange zeer warme rondwandeling gemaakt, vandaag wordt het zelfs 30 graden en kiezen we voor een eenvoudiger wandelroute met veel schaduw.

Schönau Hörsel spoorwegovergang

Het beloofd een heerlijke dag te worden met prachtige vergezichten waarbij we rustig aan kunnen doen gezien de geringe kilometers en hoogtemeters.

In een klein half uurtje rijden we vanaf onze camping naar Schönau (Hörsel), een klein dorpje aan de L3007 naar Wutha-Farnroda. In het centrum van Schönau ligt een mooi plein met een parkeerplaats bij het kleine spoorweg stationnetje waar we de wagen kwijt kunnen.

(Navigatie: Schönau Hörsel. Instellen op centrum, station, of op de kruising Hörseltalstrasse met Ortsstrasse).

Op de parkeerplaats trekken we de wandelschoenen aan, hangen de rugzakken om, en beginnen aan de wandeldag door eerst de spoorweg over te steken. Vanaf de parkeerplaats linksaf over de klinkerweg.

naar het Heuhotel Zapfengrund

Vlak achter de spoorbaan stroomt de Hörsel die we daarna ook oversteken, om vervolgens op een splitsing aan te komen bij een boerderij. We gaan rechtsaf de doodlopende klinkerweg in.

We gaan de trap omhoog het bos in

Het volgende gebouw links is het Heuhotel, Gasthof en Pension Zapfengrund. Gelijk na dit fraaie pand gaat links bij een informatiebord een trap omhoog het bos in.

Hier gaan we omhoog en richten ons op de markeringen met een rode streep. Bovenaan de trap houden we links aan en even later zijn we op een mooi wandelpad aangekomen het bos in.

Het dal waar we eerst doorheen gaan lopen is de Zapfengrund, waarbij we in het eerste deel het bospad volgen langs de greppel links van het pad.

Dan wordt het pad breder en gaan we verderop links weer een smal paadje in bij de volgende rode markering. Daarna volgt een T-splitsing waarop we nog eens links gaan naar de bosrand.

Langs de bosrand loopt een karrenspoor die we nu naar rechts volgen, rechts het bos en links een smalle strook weidegrond. Heel geleidelijk winnen we aan hoogte door dit leuke dal dat richting de Hörselberge loopt.

Zapfengrund, een smal dal

We kunnen nu dit karrenspoor aan blijven houden of kiezen voor het smalle wandelpaadje dat verderop rechts het bos in gaat. Het bospaadje loopt daarna parallel aan het brede pad, meer kronkelend en meer op en neer, en geniet onze voorkeur. Uiteindelijk komt het wandelpad weer op het karrenspoor uit bij een bocht naar rechts.

golvend landschap onder de Hörselberg

Weer op het bredere pad stappend gaan we rechtdoor bij de volgende kruising en lopen we een meer open gebied in met graslanden en prachtige glooiingen.

aan de rand van de Hörselberg

Voor ons krijgen we een eerste blik op de bergkam van de Hörselberge. Heel geleidelijk hebben we dan al aardig wat hoogtemeters gemaakt, hier zien we echter dat we nog lang niet boven zijn.

We lopen verder tot we bij de beboste berghelling aankomen. Hier gaan we nog niet gelijk omhoog, eerst buigt het pad naar rechts en volgen we de voet van de Hörselberge naar een informatiebord met een hele groep bankjes.

De rijen bankjes vormen een soort tribune aan de rand van het bos met zicht op een mooi glooiend grasland. Het is een soort openlucht theater waar op de helling muziek of theater voorstellingen kunnen worden gegeven.

Net voor deze bankjes gaat links een paadje een stukje omhoog de berg op, dit gaat naar de Jesus Brünnlein, een bronnetje op de berghelling.

  • openlucht theater aan de bosrand
  • openlucht theater aan de bosrand
  • openlucht theater aan de bosrand

Onze route loopt echter nog verder rechtdoor over het graspad, voor de bankjes langs en onderaan de berghelling blijvend. Even verderop lopen we alsnog op de bosrand af en gaat hier het brede pad de berghelling op.

beklimming van de Grosser Hörselberg

Het begint met een geleidelijke klim door een mooi bos. Links langs het pad staat nog een informatiebord, daarna volgt weer een splitsing. De gele route gaat er rechtsaf, wij blijven echter de rode markeringen rechtdoor aanhouden naar de Grosser Hörselberg.

beklimming van de Grosser Hörselberg

Dan gaat het wat steviger omhoog en komen we bij een T-splitsing. Nu verruilen we de rode streep voor de groene driehoek door er rechtsaf te slaan. 'Aufstieg zum Kammweg Grosser Hörselberg' geeft het bordje op de splitsing aan.

Het gaat weer flink omhoog en bij de volgende splitsing houden we links aan om daarna nog verder te klimmen tot we een bankje langs het pad zien staan met opnieuw een infobordje.

Hier zijn we bij de Venushöhle aangekomen. Achter het bankje loopt een paadje rechts langs de berghelling en na enkele meters bereiken we de toegang tot de grot. We nemen er een kijkje, maar echt naar binnen gaanis niet mogelijk want deze keer hebben we geen zaklantaarn in de rugzakken meegenomen.

Over de sage rond deze Venushöhle is door Richard Wagner een stukje opgenomen in een van zijn opera's. De grot is zomers toegankelijk maar in de winter afgesloten met een hek. In de koude maanden van het jaar is dit het onderkomen van vleermuizen.

bij de Venushöhle aangekomen

Vanaf de grot keren we terug naar het wandelpad en leggen we de laatste hoogtemeters af. Daarbij komen we dan bij de eerste uitzichtpunten vanaf de Hörselberg. Er loopt een schitterend wandelpad langs de steile rotswand met overal bankjes en vrij uitzicht naar het zuiden waar de bergen van het Thüringer Wald beginnen.

Eenmaal boven op de bergrug loopt het tamelijk vlak zodat we rustig verder kunnen stappen op weg naar het Hörselberghaus. Voor we het Hörselberghaus bereiken gaat er bij een bankje links een paadje het bos in gemarkeerd met een groene streep. Na ons bezoek aan het Gasthaus komen we hier terug om dat paadje te gaan volgen, dit is de toegang tot de 'Kammweg Hörselberge'.

Regelmatig zien we rechts de gekromde bergrug lopen waar we straks overheen gaan wandelen naar het verste einde waar het hoogste topje de naam Kleiner Hörselberg heeft gekregen. We geloven bij het zien ervan al dat het een hele mooie dag gaat worden.

langs de rand van de Grosser Hörselberg langs de rand van de Grosser Hörselberg langs de rand van de Grosser Hörselberg langs de rand van de Grosser Hörselberg
langs de rand van de Grosser Hörselberg langs de rand van de Grosser Hörselberg langs de rand van de Grosser Hörselberg
klik op een kleine foto voor een vergroting

Het Hörselberghaus is een echte verrassing, een prachtig gebouw met verschillende terrassen in zon of schaduw, en ook hier inclusief het mooie uitzicht op de bergen. Voor het gebouw ligt een groot plein aan de rand van de berg van waaraf we een geweldig mooi uitzicht richting het Thüringer Wald gebergte hebben, rechts in de verte is zelfs Schloss Wartburg zichtbaar waar we eerder deze week nog wandelden.

rond het Hörselberghaus rond het Hörselberghaus rond het Hörselberghaus rond het Hörselberghaus rond het Hörselberghaus
rond het Hörselberghaus rond het Hörselberghaus rond het Hörselberghaus rond het Hörselberghaus
klik op een kleine foto voor een vergroting

Vanaf het Gasthaus op de Grosser Hörselberg beginnen we dan aan de lange tocht over de bergrug door eerst het zelfde pad weer een stuk terug te lopen tot aan de afslag met de groene streep markering.

Bij deze splitsing staat ook een bankje met een heerlijk uitzicht en wat schaduw als beschutting tegen de brandende zon. Dat wordt onze lunchplek voor we de bossen in gaan trekken. We halen we de lunchpakketten uit de rugzakken en tevens onze nieuwe verrekijker om daar tijdens de maaltijd de omgeving beter mee te verkennen. We hebben alle tijd vandaag.

lunchen met fraaie vergezichten

Dan wordt het tijd om weer aan de wandel te gaan, we nemen de afslag het bos in en blijven dan de groene streep markering van de Kammweg Hörselberge naar de Kleiner Hörselberg aanhouden. Op de volgende splitsing wordt de route naar links aangeven, daarna is er nog een splitsing waarop we rechts aanhouden.

in de schaduw over de Kamweg Hörselberge
in de schaduw over de Kamweg Hörselberge

Daarmee hebben we de eigenlijke Kammweg bereikt die we nu heel lang gaan blijven volgen.

Dat we hier over de bergkam lopen valt in het eerste deel nog niet echt op, de bergrug is er nog breed en het is alleen maar dichte bossen waar we doorheen trekken. Gezien de hitte van vandaag is dit schaduwrijke bos echter heel welkom.

Ergens onderweg zien we een bordje langs het pad dat rechtsaf naar het uitzichtpunt Nesseltalblick wijst. Omdat we het aan de tijd hebben gaan we dit uitzichtpunt opzoeken om daarna weer terug te keren naar deze splitsing op de Kammweg.

Het Nesseltalblick is zo bijzonder omdat we de hele morgen op de bergen van het Thüringer Wald in zuidelijke richting hebben uitgekeken, dit is echter een mogelijkheid om juist een blik naar het noorden te werpen.

Daar zijn geen bergen meer maar is het een heuvellandschap met voor onze voeten het brede Nesseltal. Een prachtig golvend landschap waar de Autobahn A4 via Erfurt naar Dresden doorheen kronkelt.

uitzichtpunt Nesseltalblick

Terug bij de splitsing gaan we verder over de Kammweg die op sommige plekken veel smaller wordt en we beseffen dat het hier nu een echte smalle bergkam begint te worden. Even later gaat het ook steeds meer licht afdalen.

grenspalen over de gehele bergkam

Het pad gaat uiteindelijk afdalen naar het laagste punt tussen de bergtoppen van de Grosser en Kleiner Hörselberg, daarna zullen we weer omhoog moeten om de tweede Hörselberg te beklimmen.

appels ter grote van pruimen

Op het smalle gedeelte vallen de betonnen grenspalen die we vanaf het begin van de route al steeds zagen nog veel meer op, er is echter geen informatie onderweg te vinden om welke grens dit gaat. De letters op de palen zeggen ons niets.

In het aller-smalste gedeelte moeten we zelfs even bukken om onder laaghangende takken van bomen door te komen.

Het zijn appelbomen die soms helemaal over het pad hangen door het gewicht van de enorme hoeveelheid appels aan de takken. Het lijken echte appels, maar deze zijn niet groter dan een pruim en we durven, niet precies wetend wat het is, het dan ook niet aan om een hap te nemen. Wilde appels misschien? Maar zijn die ook eetbaar?

Na het smalste gedeelte volgt nog een keer een splitsing waarop de groene streep ons rechtdoor/links wijst, dan daalt het verder af tot we op het laagste punt bij een kruising komen met een brede bosweg.

Kammweg naar het laagste punt

Op de kruising staat aan de overkant een schuilhut, eigenlijk een overdekte picknickbank, waarop we even pauzeren voor we met de navolgende klim gaan starten.

Nu gaan we linksaf en volgen de brede weg een stukje, maar slaan dan gelijk weer linksaf bij de volgende handwijzer. Dit pad gaat dan al snel flink omhoog en dat is eenvoudiger gemaakt door de aangelegde traptreden.

omhoog naar de Kleiner Hörselberg

Weer op hoogte en in de buurt van de Kleiner Hörselberg komend, is de bergrug weer breder en loopt het pad steeds meer naar links langs de rand van de berg. Daarmee zijn er ook weer regelmatig open gedeelten en andermaal kunnen we genieten van mooie vergezichten. Ook de grootste stad in de wijde omgeving, Wutha-Farnroda, zien we even later onder ons liggen.

De Kleiner Hörselberg is dan wel iets lager dan waar we vandaan zijn gekomen, maar eigenlijk is het een veel mooiere bergtop omdat de rotswand hier heel indrukwekkend is. Een prachtige rotswand waarvan veel foto's te vinden zijn in brochures bij de VVV's in de omgeving.

onderweg op de Kleiner Hörselberg onderweg op de Kleiner Hörselberg onderweg op de Kleiner Hörselberg onderweg op de Kleiner Hörselberg onderweg op de Kleiner Hörselberg
onderweg op de Kleiner Hörselberg onderweg op de Kleiner Hörselberg onderweg op de Kleiner Hörselberg onderweg op de Kleiner Hörselberg
klik op een kleine foto voor een vergroting

Als we het pad weer een tijd hebben gevolgd komen we vlak onder het topje van de berg aan. Daar vinden we een prachtig uitzichtpunt met een bankje om nog een pauze te houden. Maar het bankje staat wel wat ver van de rotswand af en omdat het zulk mooi weer is gaan we voor een zitplekje op de rotsen dicht bij de rand waar het uitzicht het mooist is.

uitzichtpunt Kleiner Hörselberg Wutha uitzichtpunt Kleiner Hörselberg Wutha uitzichtpunt Kleiner Hörselberg Wutha uitzichtpunt Kleiner Hörselberg Wutha
uitzichtpunt Kleiner Hörselberg Wutha uitzichtpunt Kleiner Hörselberg Wutha uitzichtpunt Kleiner Hörselberg Wutha
klik op een kleine foto voor een vergroting

Vanaf het uitzichtpunt moeten we dan weer afdalen naar het dal. Daarvoor zoeken we de Kammweg weer op en vervolgen deze naar rechts om de bergtop heen. Dan houden we op de splitsing links aan gemarkeerd met een groene driehoek.

steile afdaling naar Wutha

Er loopt een zeer steil pad omlaag, maar waar het te steil wordt zijn netjes traptreden aangelegd om de afdaling te vergemakkelijken. Het gaat nu in een keer helemaal omlaag tot onder in het dal.

Eenmaal beneden wordt het vlakker en komen we het bos uit bij een halfverharde weg die dan overgaat in asfalt.

Eenmaal beneden wordt het vlakker en komen we het bos uit bij een halfverharde weg die dan overgaat in asfalt.

We blijven het asfaltweggetje even aanhouden, verderop eindigt het bij een T-splitsing met een bredere asfaltweg met om het hoekje weer een informatiebord. Op deze splitsing gaan we naar rechts.

Niet veel verder staat links van de weg een wit gebouw, een hotel met veel terrassen er omheen. Op een boom net voor het gebouw is weer een wegwijzer aangebracht, de route naar Wutha Bahnhof gaat hier links omlaag via het terras van het hotel.

We dalen de trap af, steken het terras over, en nemen daarna de volgende trap omlaag naar een pad langs de terrasvormige tuin.

via het terras van het hotel verder

Achter de tuin aangekomen gaat het weer een bosje in en wordt het een leuk smal wandelpad tussen hoge struiken en rotswanden door. Het pad blijft afdalen langs de berghelling tot we, na nog een paar laatste traptreden, in het stadje Wutha aankomen op een asfaltweg.

afdalen tot onder in het dal

De terugweg heeft geen routebeschrijving nodig, vanuit hier kunnen we onderlangs de bergketen teruglopen naar Schönau via dit asfaltweggetje parallel aan de spoorweg en de Hörsel tot we onze auto terug zien.

Alsmaar de weg door Wutha blijven volgen, dan door het gehucht Kahlenberg, tot aan het Heuhotel Zapfengrund bij de Hörsel- en spoorwegoversteek in Schönau.

rotswand in Wutha-Farnroda

Geen saaie route terug, want het pad golft door de omgeving met leuke doorkijkjes op de Hörselberg, langs mooie vakwerkhuizen, en tussen prachtig glooiende weilanden door. Hier lopen we echter wel veel in de volle zon zodat de waterflessen regelmatig worden aangesproken.

asfaltweggetje bij Kahlenberg

Op de terugweg doen we weer de dagelijkse boodschappen en keren dan terug naar de camping waar we zelfs tot na zonsondergang nog heerlijk buiten kunnen blijven zitten. Morgen wacht weer een zomers warme septemberdag.

(Ontdek hier je favoriete vakantie in Duitsland)

(Ontdek hier je ANWB camping Duitsland)


arrow_backVorige route arrow_backTerug route overzicht arrow_forwardVolgende route

De routes zijn zo nauwkeurig mogelijk opgetekend. Ik ben niet verantwoordelijk voor wijzigingen ter plaatse en/of (type-)fouten in de omschrijvingen. NEEM ALTIJD EEN GOEDE WANDELKAART MEE! En mail ons als je onjuistheden tegenkomt.