Holzhausen Externsteine - Ruïne Falkenburg - Berlebecker Quellen - Vogelpark Heiligenkirchen - Hellberg - Hermannsdenkmal - Berlebeck - Stemberg - Holzhausen Externsteine
De afstand van deze wandelroute is met een Curvimeter nagemeten op een gedetailleerde wandelkaart met schaal 1:25.000 tot 1:50.000.
Bij wandelroutes met een GPS-track is de afstand bepaald op basis van de GPS-log gegevens.
Alle gemeten afstanden zijn afgerond naar een halve kilometer.
Van deze rondwandeling is helaas nog geen Google Earth link beschikbaar.
Een Google map zal op een later moment alsnog worden toegevoegd
Van deze route is nog geen gps-track als download beschikbaar. Op een later moment zullen een .gpx en .kml in een zip-file worden toegevoegd.
Hebt jij deze route gelopen en wel een GPS-bestand beschikbaar, dan is deze zeer welkom als aanvulling op de site. (Email)
De weergegeven hoogtemeters (stijgen/dalen) zijn onderweg afgelezen op een hoogtemeter en achteraf nagerekend vanaf een gedetailleerde wandelkaart met schaal 1:25.000 tot 1:50.000. Hierbij zijn de verschillen opgeteld tussen alle 'laagste punten' van de route en de daarop volgende 'hoogste punten' op basis van de hoogtelijnen van de kaart.
Dit is geen erg nauwkeurige methode. In de praktijk kunnen de opgegeven hoogtemeters dan ook afwijken van de werkelijkheid.
Bij rondwandelingen voorzien van een GPS-track zijn de hoogtemeters afgelezen uit het GPS logbestand. Deze berekeningen zijn veel betrouwbaarder.
Alle aangegeven waarden zijn afgerond op 10 hoogtemeters. Bij lastiger na te rekenen situaties op 50 hoogtemeters.
Deze rondwandeling verloopt geheel vlak of bij deze route zijn de (mogelijke) hoogteverschillen zo gering dat deze niet relevant zijn voor de wandelaar.
Van deze omgeving is helaas nog geen goede wandel- of fietskaart verkrijgbaar.
star star_border star_border star_border star_border = zeer eenvoudige wandelroute
Korte tot middellange route over halfverharde of verharde wegen en paden zonder hoogtemeters van betekenis
star star star_border star_border star_border = eenvoudige wandelroute
Route over halfverharde of verharde paden met delen smalle goed begaanbare berg- of bospaadjes. Geen tot weinig hoogtemeters
star star star star_border star_border = middelzware wandelroute
Een langere tocht en/of veel hoogtemeters. Route kan smalle berg- of bospaadjes bevatten en natuurlijke hindernissen. (Trap/ladder/beek oversteek) Voor iedereen met redelijke conditie goed/veilig toegankelijk. Advies minimaal wandelschoen A/B of B
star star star star star_border = pittige wandelroute
Lange tocht en mogelijk veel hoogtemeters. Route kan 'avontuurlijke stukjes' en smalle, soms steile paden bevatten. In de bergen Trittsicherheit nodig en goede wandeluitrusting met B of B/C schoenen, wandelstokken en nooduitrusting. (Zie 'Uitrusting')
star star star star star = zware wandelroute
Lange tocht met veel hoogtemeters. Kan delen van een 'Steig' bevatten. Alleen voor geoefende wandelaars met Trittsicherheit en de juiste bergwandeluitrusting. Geen klimtouw of gordels nodig.
Deze kwalificatie toekenning berust op onze eigen ervaring. Voor meer gedetailleerde informatie over de begaanbaarheid en veiligheid van een route lees het uitgebreide routeverslag.
De benodigde tijd voor een rondwandeling kan zeer persoonlijk zijn. De weergegeven tijd zijn de werkelijk door ons gelopen uren, afgerond naar boven op een half uur. Wij lopen om te genieten en niet speciaal voor de conditie. We nemen onze pauzes, lopen harder wanneer het een stukje saai is, en langzamer wanneer de omgeving interessant is. De aangegeven looptijd zal dan ook meestal ruim haalbaar zijn.
Tip:
In het vlakke Nederland zal de af te leggen afstand tussen 3 en 5 Km per uur liggen. Bij een cultuur wandeling kan dit zelfs minder dan 3 Km zijn, bij een sportieve wandeling misschien wel meer dan 5 Km. Een goed gemiddelde om mee te rekenen is 4 kilometer per uur exclusief pauzes. Na meerdere wandelingen kan dit naar eigen ervaring worden bijgesteld.
Hou rekening met 10 minuten pauze per uur, zodat er voor een route van 16 Km 4,5 uur uitgetrokken moet worden. (16Km : 4 Km/u = 4 uur wandelen en 3 x 10min pauze). Bij langere (dag-) tochten ook een langere lunchpauze meenemen. (Een half uur als de broodjes in de rugzak worden meegenomen, een uur als er wordt geluncht bij een horeca gelegenheid onderweg).
(zie ook Routes plannen)
(Laatste melding route OK: Juni 2024 Wim M. Schoonebeek)
Onze bijzondere rondwandeling vanaf Holzhausen-Externsteine naar het Hermannsdenkmal in het Teutoburgerwald is een stevige dagtocht. Er is een flinke afstand af te leggen en de route bevat veel hoogtemeters met enkele tamelijk steile stukjes die in de benen gaan zitten. De wandelroute gaat door een prachtig natuurgebied met steeds weer verrassende bossen en mooie uitzichten. Het is een zeer schaduwrijke wandeltocht.
Onderweg zijn er veel bezienswaardigheden zoals de onlangs gerestaureerde Falkenburg, de bron van de Berlebecker Bach en het leuke stadje Berlebeck. Hoogtepunt van vandaag is het enorme Hermannsdenkmal bovenop de bergtop met er omheen een bezienswaardig park voorzien van monumenten, een Kletterpark, openlucht theater en allerlei vormen van horeca rond een informatiecentrum.
Alleen rond de dorpjes bij start en finish en wandelend door Berlebeck lopen we over asfalt, net als rond het Hermannsdenkmal. Verder bestaat de route bijna geheel uit onverharde of halfverharde boswegen en paden. Horeca gelegenheden zijn er volop langs de route, maar ook komen we regelmatig een schuilhut, picknickplaatsen en bankjes tegen in de bossen.
Onze Hermannsdenkmal rondwandeling wordt al jarenlang vaak nagelopen, alleen het laatste stukje op en neer naar het monument vonden we nog wat saai. In 2022 hebben we de tocht opnieuw gemaakt en een prachtig nieuw traject kunnen vinden waarlangs we de klim omhoog naar de top maken en in deze nieuwe versie hebben aangepast.
De wandeltocht starten we vanuit het Holzhausen-Externsteine, een dorpje 20Km noordoost van Paderborn tussen Detmold en Horn-Bad Meinberg aan de L828. Vanaf Horn-Bad Meinberg is het de eerste afslag Holzhausen links, komend vanuit het noorden de laatste afslag naar het dorpje.
Daar rijden we via de Am Bärenstein het dorp in tot aan de eerste kruising met de Schlepsteinweg. Hier ligt links om het hoekje een ruime parkeerplaats voor het sportpark. Mocht het er vol zijn kan er verderop aan het zandpad in het bos nog worden geparkeerd.
Navigatie: Kruising Am Bärenstein - Schlepsteinweg, Holzhausen-Externsteine.
In het parkje bij de parkeerplaats maken we ons klaar voor de wandeltocht en trekken de wandelschoenen aan. De rugzakken zijn goed gevuld met proviand, maar ook met alle lagen kleding. We gaan mooie blauwe luchten zien, maar zeker ook pittige buien krijgen met soms harde wind. Wij zijn overal klaar voor.
Vanaf de parkeerplaats lopen we terug naar de kruising en gaan er linksaf de Am Bärenstein verder in. Links van de weg loopt een wandelpad in de bosrand die we kunnen volgen. Al na de eerste stappen begint het te regenen en moeten de waterdichte jassen worden aangetrokken voor we door kunnen lopen.
We blijven parallel van het asfalt doorgaan tot de Am Bärenstein bij een Y-splitsing naar links buigt. Hier moeten wij ook naar links en kunnen ervoor kiezen om het wandelpad door het bos nog even aan te houden of via de rustige asfaltweg verder te gaan. Gezien de nattigheid in het bos gaan we voor een stukje asfalt.
We lopen langs het Waldhotel Bärenstein tot we een parkeerplaats links in de bosrand bereiken. Gelijk na deze parkeerplaats gaat het rechtsaf de Bärenkamp in tussen de woningen door. De straat lijkt verderop te eindigen voor een beboste berghelling, en net voor we daar zijn zien we ook de eerste berghellingen links tussen de soms mooie woningen door.
Achteraan in de straat kunnen we een smal pad rechtdoor de berg op, of rechtsaf over asfalt. De routemarkeringen zijn daar niet erg duidelijk, maar de wandelkaart geeft uitsluitsel. Rechts over het asfalt langs de dorpsrand blijven lopen tot aan de volgende splitsing.
Nu gaat het linksaf het doodlopende straatje Falkenburg in. Nog enkele meters asfalt omhoog, dan wordt het een bospad en beginnen we aan de eerste beklimming van vandaag het bos in. Voor we het bos in lopen kijken we nog even achterom om van het hier prachtige uitzicht over Holzhausen te genieten.
Hogerop in het dichte bos wordt het pad breder en komen we bij een kruising met rechts een opvallend dikke boom. De bosweg buigt hier naar links, maar er zijn ook paden rechtsaf en rechtdoor. Wat verscholen achter de boom staat een handwijzer waarop de Ruïne Falkenburg rechtdoor wordt aangegeven. Dat houden we aan.
Het mooie brede pad gaat verderop naar rechts en draait daarna weer met een lange boog naar links langs de beboste berghelling. In deze bocht is nog een afsplitsing naar links die we negeren.
Bij de volgende splitsing met een handwijzer slaan we linksaf, nog slechts een kort stukje tot aan weer een splitsing met links ervoor een grote schuilhut. Precies op tijd voor een korte koffiepauze.
Dadelijk gaan voor bij de schuilhut schuin rechts, maar eerst is het tijd om het brede pad schuin links omhoog te lopen waar de Falkenburg boven op het topje te bezoeken is. Deze ruïne was bij onze laatste bezoeken afgesloten vanwege restauratie werkzaamheden, maar nu kunnen we dan voor het eerst alsnog deze mooie ruïne eens bekijken. Van bovenaf is zelfs in de verte, boven de toppen van de bomen uit, het Hermannsdenkmal te zien waar we rond de middag hopen aan te komen.
Weer omlaag komend van de Falkenburg moeten we de eerste weg links hebben, verderop op een boomstam is de lokale route A5 aangeven. Het gaat hoog over de bergrug via de brede bosweg. Dan komen we langs een open stuk links in het bos met weer een bankje bij dit mooie plekje.
Voorbij het open gedeelte stappen we weer een ontzettend gevarieerd bos in en maakt het pad een lange bocht naar rechts. Links hebben we dan een diep dal en rechts soms leuke stukjes rotswand.
Waar het pad weer naar links draait, gaat er links een smal paadje onderuit. Die zouden we kunnen nemen, maar dat is wel pittig met de nattigheid van vandaag. We lopen liever nog even gemoedelijk de bocht verder door waarna we op een splitsing met een ander breed pad uitkomen. Hier slaan we linksaf en beginnen aan de afdaling naar de rand van Berlebeck.
De halfverharde bosweg maakt een paar grote slingers, dan gaat het verder omlaag en wijkt het bos rechts. We lopen langs een weide met aan de overzijde een beboste berghelling in een smal dalletje boven Berlebeck.
We blijven afdalen tot het pad met een bocht naar rechts gaat en we bij de eerste gebouwen van Berlebeck zijn. Eerst is dat een prachtige oude houten schuur, dan lopen we recht op een statige boerderij af. We gaan er links aan voorbij en leggen de laatste meters af tot we het water van de Berlebecke bereiken met aan de overzijde de Paderborner Strasse.
Rechts van de splitsing nodigt een ruim terras van het Landhaus Hirschsprung uit om even te pauzeren. Waarschijnlijk zijn wij hier altijd op het verkeerde moment, we hebben er nog nooit iemand op het terras zien zitten.
Op de hoofdweg gaan we linksaf waar we links in de berm langs de beek kunnen lopen. We gaan deze weg over 850m volgen, niet het leukste deel van de route, en het gaat ook nog eens voortdurend licht omhoog.
Na 150m wordt de route even onderbroken. Daar zien we rechts van de weg een vijver liggen wat aangeeft dat we bij de Berlebecker Quelle zijn. We steken de weg even over om er bij het water te gaan kijken. Aan de overzijde komt het water van de Berlebecke uit een grot onder de berg vandaan. Rechts langs de vijver loopt een wandelpad om ook daar op de betonnen brug naar het stroompje te kunnen kijken.
De berm links van de weg wordt weer opgezocht en we lopen een lang recht gedeelte omhoog op zoek naar een pad naar rechts. Waar de weg naar rechts een dicht bos in draait, is er eerst nog een aansluiting met een bosweg naar links. 50m daarna vinden we in de bocht het zand-/graspad rechtsaf.
Hier gaan we in en houden daarna rechts aan bij de handwijzer waarop route X6 (Niedersachsenweg) is aangegeven. De X6 zal ons nu een tijdlang de weg wijzen.
Opnieuw gaan we klimmen, nu geleidelijk omhoog over een graslaan door een bos met jonge aanplant en steeds verder bij de hoofdweg vandaan. Wanneer het vlakker wordt blijven we rechtdoor gaan tot we een splitsing met een asfaltweggetje bereiken.
Op het asfalt gaat het linksaf, weer omhoog gaand, tot het weer vlak wordt en we bij een kruising komen met aan de overzijde een open stuk in het bos. Hier staat een beetje uit het zicht weer een handwijzer. Rechtdoor oversteken gaat richting het Hermannsdenkmal via de X6, die houden we voorlopig nog aan.
We lopen langs het prachtige open veld en volgen de weg voor de berghelling naar rechts weer het bos in waar we via een prachtige route over 2Km lengte de zeer goed aangegeven X6 blijven aanhouden.
In het bos gaat het heel geleidelijk wat op en neer, soms met leuke berghellingen langs het pad en voornamelijk rechts regelmatig het diepe dal waar de dorpjes te vinden zijn. Het bos is echter tamelijk dicht dus veel krijgen we er niet van te zien.
De enkele paden naar rechts kunnen we negeren en doorstappen tot het brede wandelpad eerst met een lange bocht naar links en daarna weer langs de berghelling naar rechts gaat. Dan volgt weer een langer rechter gedeelte met meer splitsingen links en rechts. We houden ons aan het heerlijke wandelpad en volgen de borden X6 richting Hermannsdenkmal en Haus Hangstein.
Uiteindelijk zien we rechts tussen de bomen door weer een open gedeelte in het bos. Als we er achter langs lopen lijkt het een parkachtig weiland bij een boerderij, dan is het nog slechts een kort stukje voor we bij het Café-Restaurant Haus Hangstein zijn. Dit is tevens een wandelknooppunt met Wanderparkplatz midden in het bos. Weer een mooie gelegenheid voor een onderbreking van de wandeltocht.
In de vorige editie van deze rondwandeling liepen we vanaf hier heen en terug via dezelfde route naar het Hermannsdenkmal. Dat gaan we vandaag anders doen, maar we gaan hier nog wel bij het café-restaurant terugkomen waarbij we de heenweg kruisen.
Gelijk na het café-restaurant gaat het linksaf, daar wordt het Vogelpark Heiligenkirchen aangegeven. We volgen de route gemarkeerd met een witte driehoek. Het is een prachtige rechte laan het Ostertal in. Dit lopen we helemaal uit tot het naar links buigt en we op een splitsing zijn bij een parkeerplaats achter woningen.
We gaan er rechtsaf het dorp in en volgen de Ostertalweg naar rechts tot we voor de ingang van het Vogelpark staan. Bij de kiosk voor het park zijn versnaperingen of drankjes verkrijgbaar. Het gaat verder, rechtdoor de straat in voor het park langs, tot we de hoofdweg Denkmalstrasse bereiken. Nog steeds de witte driehoek aanhoudend.
Op de hoofdweg slaan we linksaf en dan gelijk weer rechts omhoog de Ellernbruchweg in. Na 70m gaat het weer linksaf een rechte omhoog lopende straat. Op de lantaarnpaal rechts en op de tuinmuur links is de witte driehoek weer aanwezig.
Hier start de beklimming van de 346m hoge Hellberg, en op het asfalt gaat het al stevig omhoog met een toenemend mooi uitzicht achter ons. Bij de hogerop gelegen bosrand lopen we rechtdoor het smalle bospad in, verder de berg op. We komen uit bij een woning met ervoor een knooppunt van paden. We gaan er rechtdoor langs het verbodsbord, onderop deze paal staan de witte driehoek en de A2 aangegeven.
Nog steeds aan hoogte winnend krijgen we rechts een toenemend mooi uitzicht. We houden de weg aan tot een splitsing met een handwijzer, daar gaan we linksaf en volgen dan weer de X6 naar het Hermannsdenkmal. Na 30m is er weer een splitsing waar de X6 schuin rechts de berghelling op gaat via een smal paadje, daar gaan wij ook omhoog.
Het is een lang recht stuk klimmen, maar dan zijn we ook op de top van de Hellberg aangekomen en wordt het vlakker. Het pad komt uit op de hoofdweg Denkmalstrasse recht tegenover de Wanderparkplatz Grotenburg.
We steken de hoofdweg naar links over waar een wandelpad parallel aan de hoofdweg loopt. Deze gaan we naar rechts volgen terwijl we de volgende top beklimmen. De 386m hoge bergtop waarop we het Hermannsdenkmal gaan bezoeken. Het is weer een pittige stijging, verderop wordt dit bevestigd door een bord dat automobilisten waarschuwt voor een stijgingspercentage van 20%.
Dan komen we uit bij een scherpe bocht naar rechts met erachter/rechtdoor de grote parkeerplaats voor bezoekers van het Hermannsdenkmal en alle bijbehorende attracties. In deze bocht gaan we bij de handwijzer linksaf de brede sintelweg in waarmee we de A2 volgen, maar niet voordat we de regenjassen weer tevoorschijn hebben gehaald. De volgende bui komt weer over op deze verder zo mooie dag.
We hoeven dit pad slechts een kort stukje aan te houden, dan gaan we rechtsaf en zien de vele stoelen van de Waldbühne al waar we voor langs lopen. Het gaat weer het bos in, en we lopen dan langs en onder de vele klimtoestellen door van het Kletterpark Detmold waar het altijd tamelijk druk lijkt.
Als we even later het bos uit komen staan we voor een beklinkerde boulevard en zien we links aan het einde ervan het imposante Hermannsdenkmal waar we gelijk op af stevenen. Onze timing is perfect, we zijn er precies rond lunchtijd, dus kunnen we net voor de sokkel van het monument gelijk rechts in de bosrand een van de nog vrije bankjes in gebruik nemen. Eerst maar eens de boterhammen tevoorschijn halen, daarna gaan we de toren bezoeken en natuurlijk erachter ook de gedenkstenen bekijken.
Voor informatie over dit monument kun je terecht op de 'Hermanns Denkmal website'). Een beklimming van de toren doen wij vandaag niet, dat hebben we al eerder gedaan en moesten toen € 1,50 p/p afrekenen om naar boven te mogen om van het uitzicht te genieten. Met name het uitzicht op de stad Detmold is er bij helder weer fantastisch.
(Detmold is een hele bijzondere stad. Het is de stad met het best bewaard gebleven historische centrum met het grootste aantal authentieke gebouwen (Baudenkmälern) van Duitsland. 415 in totaal! Detmold wordt ook wel het grootste openluchtmuseum van Duitsland genoemd. Zie ook Detmold Tourismus).
Gelukkig kunnen we nog droog de meegebrachte Duitse broodjes eten, maar bij de laatste hap gaat het plots weer stevig regenen en zoeken we snel beschutting onder de bomen achter de bankjes. En we zijn niet de enigen met het idee om daar even te schuilen. De buien zijn vandaag steeds van korte duur en dus kunnen we daarna alsnog rustig rond de toren wandelen en het lager liggende bordes er achter opzoeken.
Dan is het tijd om aan de terugweg te beginnen. Dat doen we door vanaf het monument eerst de mooie rechte laan af te lopen waar verderop in de bocht naar rechts aan de linkerzijde een parkje ligt. Wie de moeite neemt om om het parkje heen te wandelen kan er onder andere gaan kijken bij de Bismarck Gedenkstein.
We volgen de weg naar rechts tot we bij het informatiecentrum zijn met ernaast een restaurant en links van de weg een houten eettent. Horeca gelegenheden volop vandaag!
Vanaf hier stappen we door tot aan de parkeerplaats en steken deze rechts langs de bosrand over tot we terug zijn bij de haarspeldbocht van waaraf we omhoog zijn gekomen en toen de laan rechts in zijn gegaan. We dalen het voetpad langs de rijweg weer af, terug naar de Wanderparkplatz Grotenburg. Deze keer eens bergaf.
Aan het einde van de parkeerplaats zijn we links het bos uitgekomen, ook nu moeten we oversteken maar enkele meters verderop naar een wandelpad net rechts van waar we vandaan zijn gekomen.
Vanaf hier volgen we hoofdzakelijk de doorgaans zeer goed gemarkeerde Hermannsweg helemaal terug naar het startpunt. Dat wordt dus eenvoudig. Deze is vooraan bij dit pad op een handwijzer met een 'H' markering aangegeven. Het leuke wandelpad daalt geleidelijk af en blijft vlak langs de hoofdweg lopen. Aan het einde gaat het net voor een woning rechts omlaag en sluiten we weer aan bij de hoofdweg.
We steken de weg over en volgen het asfalt naar links. Enkele meters verder gaat een bosweg naar rechts bij een parkeerplaats, deze moeten we negeren en de hoofdweg naar links nog een stukje omlaag aanhouden. Na weer enkele meters volgen we de 'H' alsnog naar rechts het bos in.
Vanaf hier gaan we tot aan het stadje Berlebeck lange tijd weer door de fraaie bossen lopen. Bossen met heel veel variatie en enkele verrassend mooie stukjes met rotswanden en kleine open veldjes in het bos. Bij de volgende weg naar rechts, dat is de Peterstieg, stappen we rechtdoor en lopen dan hoog langs de berghelling. Ook waar het pad haaks naar rechts draait blijven we dit aanhouden.
Al enige tijd loopt er een man voor ons uit met in zijn hand een bakje met gereedschap. We zien hem bij alle handwijzers en bomen met markeringen even staan kijken. Daaruit begrijp ik dat we een collega aan het werk zien! Als ik hem hierop bevraag krijgen we de bevestiging. Hij is een vrijwilliger, werkzaam als markeerder op de Hermannsweg zijn traject aan het controleren en alle markeringen waar nodig weer in orde aan het brengen. Zelf ben ik padcoördinator en markeerder voor het noordelijk deel van het Noaberpad en wordt tijdens dat werk ook regelmatig door wandelaars van het Noaberpad aangesproken als ze mij de wit/rood tekens die ze volgen weer aan zien brengen. Natuurlijk klets ik graag even met deze man. Ik ben nieuwsgierig naar hun werkwijze en vooral naar de manier waarop zij worden aangestuurd, daar ik die rol bij het Noaberpad ook heb.
Vanaf de bocht gaat het 1Km lang alsmaar langs de prachtige berghelling voor we weer een splitsing van betekenis tegenkomen. Steeds licht op en neer tussen het fraaie groen. Even moeten we de tocht nog onderbreken als er een ware hoosbui overkomt, maar nadat we 10 minuten onder het dichte gebladerte van een boom hebben gestaan zijn we het wachten al moe en trappen lekker verder in de stromende regen. Het pad is van het ene op het andere moment een enorme modderpoel is geworden.
Na een tijdlang het kronkelende pad gevolgd te hebben komen we dan bij een splitsing met een pad naar rechts. De X6 gaat er naar rechts naar de Externsteine. Wij gaan ook hier weer rechtdoor en blijven het laatste deel in het bos afleggen tot het pad naar links en omlaag gaat tot aan een splitsing met weer een handwijzer.
Deze weg kennen we, op de heenweg zijn we hier van rechts gekomen, en door hier nu linksaf te slaan zijn we na 100m terug bij het café-restaurant Hangstein aan de rand van Berlebeck. Deze keer gaan we na het gebouw niet links, maar rechtsaf Berlebeck in. Na enkele meters volgt een Y-splitsing en houden we het linker en hoger gelegen asfaltweggetje aan langs het verbodsbord en een bankje in de bosrand.
De 'H' is hier niet duidelijk aangegeven, dat zal de Hermannsweg markeerder die achter ons aan komt wel weer in orde maken, maar het traject is hier heel eenvoudig. We hoeven alleen maar dit weggetje, de Pulverweg langs de huizen hoog boven Berlebeck, rechtdoor aan te houden. Onderweg zijn er rechts een paar hele mooie doorkijkjes over het stadje en de bergen er omheen.
We komen uit bij een pleintje met aan de overzijde een grote eik voor een speeltuin waar veel wegen bij elkaar komen. Links de Hahnbruchweg en enkele meters verder naar rechts de Adlerweg. De 'H'op de handwijzer wijst ons schuin rechts de Adlerweg in. Dit gaat eerst nog vlak tussen de huizen door, maar dan dalen we af het bos achter de woningen in en gaat de weg naar rechts tot we voor de ingang van de Adlerwarte staan.
Op het plein voor deze toeristische trekpleister gaat het linksaf, een betonnen trap omlaag. We houden daarna rechts aan en volgen het wandelpaadje omlaag waarna er nog een trap volgt en we naast het terras van het Berg-Café op een asfaltweg uitkomen. Op deze weg gaan we linksaf en lopen het korte stukje tot vlak voor de hoofdweg Paderborner Strasse.
Hier gaan we net voor de stenen brugleuning links een smal paadje omlaag en volgen deze pal langs een watertje. (Bij hoogwater kan hier ook de hoofdweg worden aangehouden, maar dit is natuurlijk veel leuker). Even later sluiten we weer aan bij de drukke weg en steken deze recht over. We lopen dan de Kindergartenweg in.
Het gaat recht op een wit kerkje af. Eenmaal bij het gebouw aangekomen blijkt het een evangelische Kindergarten te herbergen. We gaan verder op het klinkerpad rechtdoor, links langs het gebouw een parkje in.
Het gaat behoorlijk omhoog tot vlak voor een hoger gelegen asfaltweg. Voor deze weg lopen we naar links en daarna met een scherpe bocht weer naar rechts verder stijgend tot we bij de weg aankomen.
We slaan er linksaf en volgen het asfalt tot we voor de volgende woning aan de rechterzijde weer rechtsaf kunnen. Op een lantaarnpaal zijn de E1, H, A1 en A5 aangeven. Het gaat weer omhoog het bos in en we starten nu met de beklimming van de 402m hoge Stemberg.
Vooraan in het bos gaat nog een pad naar links die we negeren en volgen de brede Forstweg met een lange boog naar links om de berghelling heen. Ook het pad scherp rechts kunnen we aan voorbij stappen, daar zijn rechts wel enkele prachtige uitzichtmogelijkheden op Berlebeck en de route die we zojuist door dit stadje hebben gelopen.
Het gaat alsmaar omhoog en als we na de lange bocht ook een rechter deel hebben afgelegd, komen we bij een splitsing met een bosweg scherp links. Hier heeft onlangs een behoorlijke kaalslag in het bos plaatsgevonden en we zien nergens markeringen of bordjes. Onze wandelkaart is weer even benodigd. We moeten er linksaf verder omhoog.
Het weer is vanmiddag helemaal opgeknapt, de zon schijnt volop en met deze beklimming krijgen we het snel warm. Na een recht gedeelte bergop buigt de weg naar rechts en is er weer een kruising waarop we rechtdoor blijven stappen. Links volgen dan nog meer hele mooie vergezichten richting Detmold.
Verderop in de lange bocht houden we op een Y-splitsing rechts aan, hier zijn de 'H' markeringen weer aanwezig, en zijn dan aan de andere zijde van de berg aangekomen. We blijven stijgen, maar nu wel geleidelijker door weer een leuk bosgebied. In een dichter stuk dennenbos komen we bij een splitsing met een handwijzer. Hier gaan we rechtsaf op wat een behoorlijk steil paadje de bergrug op wordt.
Bij de volgende splitsing kiezen we het smalle pad naar links en lopen deze uit tot we een brede bosweg bereiken. Nu zijn we boven op de bergrug van de Stemberg aangekomen. Op deze brede bosweg gaan we linksaf en gaan deze 'Vogeltaufenweg' ruim 1Km volgen.
Het gaat nog slechts geleidelijk omhoog en omlaag, het is een gemoedelijk stukje wandelen na de lange klim van zojuist. We genieten weer volop van deze mooie omgeving en de doorkijkjes links tussen de bomen door. De enkele vage paden die we links en rechts in het bos zien kunnen we allemaal negeren.
De volgende duidelijke splitsing vinden we waar de weg een bocht naar rechts maakt. Hier is een afslag naar links en in de bosrand staat ook weer een handwijzer. We gaan de brede bosweg verlaten en gaan er linksaf omlaag richting Holzhausen-Externsteine. Al na enkele meters dalen staat rechts achter een boom het Vogeltaufe monument en er is een bankje aanwezig.
Wat het monument inhoud komen we er niet te weten, we zijn veel te druk om met grote spoed de regenkleding weer aan te trekken en de regenhoezen over de rugzakken te doen. Deze volgende bui heeft ons echt overvallen.
We gaan nu in een keer helemaal afdalen tot aan Holzhausen-Externsteine, en het is een werkelijk schitterende afdaling. Het is een parkachtige omgeving met veel bosbessenstruiken, heide en plukjes bomen. En de mooiste uitzichten rondom Holzhausen. Links staat een kudde schapen, die staan er al jaren, en overal zijn bankjes en informatieborden te vinden. Helaas lopen wij hier deze keer in de stromende regen en krijgen er wat minder van mee, maar ook met de tikkende regen op de capuchons blijft het een leuk stukje.
Bij de vele splitsingen en kruisingen staan overal wel handwijzers, maar eigenlijk hoeven we daar niet meer naar te kijken omdat we alleen nog maar rechtdoor omlaag gaan. Pas vlak boven de huizen van Holzhausen gaat het weer een stukje bos dichter bos in en volgen we er het pad naar links. Dit sluit daarna al snel weer aan op het asfaltweggetje langs de eerste woningen. (Overigens ging de 'H' al een pad eerder naar links, hier bij de splitsing in het dorp komt de 'H' er weer bij).
Op het asfalt gaan we naar rechts het dorp in en lopen de weg uit tot aan de T-splitsing met de Bärenkamp waarop we linksaf kiezen. Waar de Bärenkamp overgaat in de Am Bärenstein zijn we terug bij de Y-splitsing waarop we vanmorgen naar rechts zijn gegaan. We kunnen nu over de rustige asfaltweg verder stappen, of hier weer voor het wandelpad rechts in de bosrand kiezen en zo teruglopen tot aan de parkeerplaats.
Terug bij de wagen is het nog steeds niet helemaal droog, snel gaan de modderige wandelschoenen en regenkleding uit en beginnen we aan de terugweg naar Barntrup waar we dit weekend op een camping doorbrengen. We kijken terug op een geweldig mooie dag, zelfs de soms hevige regenval was een leuke uitdaging, en we weten nu al zeker dat we deze bijzondere wandeltocht graag nog eens zullen gaan doen.
arrow_backVorige route arrow_backTerug route overzicht arrow_forwardVolgende route
De routes zijn zo nauwkeurig mogelijk opgetekend. Ik ben niet verantwoordelijk voor wijzigingen ter plaatse en/of (type-)fouten in de omschrijvingen. NEEM ALTIJD EEN GOEDE WANDELKAART MEE! En mail ons als je onjuistheden tegenkomt.