Haal alles uit je Sächsische Schweiz (wandel-) vakantie met onze informatie pagina.
De afstand van deze wandelroute is met een Curvimeter nagemeten op een gedetailleerde wandelkaart met schaal 1:25.000 tot 1:50.000.
Bij wandelroutes met een GPS-track is de afstand bepaald op basis van de GPS-log gegevens.
Alle gemeten afstanden zijn afgerond naar een halve kilometer.
Van deze rondwandeling is helaas nog geen Google Earth link beschikbaar.
Een Google map zal op een later moment alsnog worden toegevoegd
Van deze route is nog geen gps-track als download beschikbaar. Op een later moment zullen een .gpx en .kml in een zip-file worden toegevoegd.
Hebt jij deze route gelopen en wel een GPS-bestand beschikbaar, dan is deze zeer welkom als aanvulling op de site. (Email)
De weergegeven hoogtemeters (stijgen/dalen) zijn onderweg afgelezen op een hoogtemeter en achteraf nagerekend vanaf een gedetailleerde wandelkaart met schaal 1:25.000 tot 1:50.000. Hierbij zijn de verschillen opgeteld tussen alle 'laagste punten' van de route en de daarop volgende 'hoogste punten' op basis van de hoogtelijnen van de kaart.
Dit is geen erg nauwkeurige methode. In de praktijk kunnen de opgegeven hoogtemeters dan ook afwijken van de werkelijkheid.
Bij rondwandelingen voorzien van een GPS-track zijn de hoogtemeters afgelezen uit het GPS logbestand. Deze berekeningen zijn veel betrouwbaarder.
Alle aangegeven waarden zijn afgerond op 10 hoogtemeters. Bij lastiger na te rekenen situaties op 50 hoogtemeters.
Deze rondwandeling verloopt geheel vlak of bij deze route zijn de (mogelijke) hoogteverschillen zo gering dat deze niet relevant zijn voor de wandelaar.
Van deze omgeving is helaas nog geen goede wandel- of fietskaart verkrijgbaar.
star star_border star_border star_border star_border = zeer eenvoudige wandelroute
Korte tot middellange route over halfverharde of verharde wegen en paden zonder hoogtemeters van betekenis
star star star_border star_border star_border = eenvoudige wandelroute
Route over halfverharde of verharde paden met delen smalle goed begaanbare berg- of bospaadjes. Geen tot weinig hoogtemeters
star star star star_border star_border = middelzware wandelroute
Een langere tocht en/of veel hoogtemeters. Route kan smalle berg- of bospaadjes bevatten en natuurlijke hindernissen. (Trap/ladder/beek oversteek) Voor iedereen met redelijke conditie goed/veilig toegankelijk. Advies minimaal wandelschoen A/B of B
star star star star star_border = pittige wandelroute
Lange tocht en mogelijk veel hoogtemeters. Route kan 'avontuurlijke stukjes' en smalle, soms steile paden bevatten. In de bergen Trittsicherheit nodig en goede wandeluitrusting met B of B/C schoenen, wandelstokken en nooduitrusting. (Zie 'Uitrusting')
star star star star star = zware wandelroute
Lange tocht met veel hoogtemeters. Kan delen van een 'Steig' bevatten. Alleen voor geoefende wandelaars met Trittsicherheit en de juiste bergwandeluitrusting. Geen klimtouw of gordels nodig.
Deze kwalificatie toekenning berust op onze eigen ervaring. Voor meer gedetailleerde informatie over de begaanbaarheid en veiligheid van een route lees het uitgebreide routeverslag.
De benodigde tijd voor een rondwandeling kan zeer persoonlijk zijn. De weergegeven tijd zijn de werkelijk door ons gelopen uren, afgerond naar boven op een half uur. Wij lopen om te genieten en niet speciaal voor de conditie. We nemen onze pauzes, lopen harder wanneer het een stukje saai is, en langzamer wanneer de omgeving interessant is. De aangegeven looptijd zal dan ook meestal ruim haalbaar zijn.
Tip:
In het vlakke Nederland zal de af te leggen afstand tussen 3 en 5 Km per uur liggen. Bij een cultuur wandeling kan dit zelfs minder dan 3 Km zijn, bij een sportieve wandeling misschien wel meer dan 5 Km. Een goed gemiddelde om mee te rekenen is 4 kilometer per uur exclusief pauzes. Na meerdere wandelingen kan dit naar eigen ervaring worden bijgesteld.
Hou rekening met 10 minuten pauze per uur, zodat er voor een route van 16 Km 4,5 uur uitgetrokken moet worden. (16Km : 4 Km/u = 4 uur wandelen en 3 x 10min pauze). Bij langere (dag-) tochten ook een langere lunchpauze meenemen. (Een half uur als de broodjes in de rugzak worden meegenomen, een uur als er wordt geluncht bij een horeca gelegenheid onderweg).
(zie ook Routes plannen)
- De ligging en het klimaat
- Het Elbsandsteingebirge
- De natuur, elke dag 10 verrassingen
- Overnachting tips
- Het unieke gratis openbaar vervoer:
(S-Bahn - (wandel-) bussen - tram - pontjes en lijnvaart Elbe)
- De vele bezienswaardigheden
- Wegwijs in de wandelmogelijkheden
- Routemarkeringen, net even iets anders
- Wandelroutes in de wijde omgeving
- (On-) Gemarkeerde rondwandelingen
- De Malerweg, ook als zelfstandige dag etappes
De Sächsische Schweiz (Saksisch Zwitserland)
De Sächsische Schweiz als vakantie bestemming is nog maar heel weinig ontdekt door ons Nederlanders. En dat is jammer, want het Sandsteingebirge rond de Elbe is zo uniek dat je gegarandeerd elke dag meerdere keren wordt verrast. Neem daarbij het stabiele klimaat, de ontzettend hartelijke bevolking en de vaak nog lage prijzen voor een overnachting of het uit eten gaan, dat zou toch meer aan moeten spreken.
De ligging en het klimaat
Landkreis Sächsische Schweiz is een gemeente met als hoofdstad Pirna in het zuidoosten van het Bundesland Sachsen (Saksen) tussen Dresden en de Tsjechische grens. Het bestaat uit een voor Europa uniek natuurgebied rond de Elbe met het fotogenieke Elbsandsteingebirge ten oosten van de rivier en westelijk van de Elbe vooral tafelbergen. Ook de Tsjechische Bohemen behoren tot dit grensoverschrijdende natuurgebied.
De hoogteligging loopt van 110m aan de Elbe tot 723m op het hoogste topje van het gebergte. De bergwandelaar kan dus tochten met flink wat hoogtemeters verwachten en vanzelfsprekend schitterende vergezichten vanaf de toppen.
Oost-Duitsland heeft een mild landklimaat, (Sub-oceanisch tot sub-continentaal) de gemiddelde temperaturen in de zomer en winter zijn sterk vergelijkbaar met Nederland. Er zijn echter veel minder zware regendagen, slechts 8 tot 12 dagen per jaar met meer dan 15mm.
Voor een wandelvakantie zijn met name mei, juni en september de beste maanden, maar eigenlijk is het hier het hele jaar door goed mogelijk om de natuur in te trekken. In het voor- en najaar zijn de bergtoppen aantrekkelijk en kan daar bij een van de vele Hütten en Mühlen al snel een terrasje worden opgezocht. In de warmste maanden zijn de koele diepe kloven met de leuke beekjes heel aangenaam. Met name in de herfst, als de bossen hun prachtige kleuren gaan vertonen, is de Sächsische Schweiz een aanrader. (Zie ook onze routebeschrijvingen van sneeuwwandelingen met Pasen en de Malerweg wandelingen gemaakt in september).
Het Elbsandsteingebirge
Het Elbsandsteingebirge is een oeroud erosielandschap. De Sächsische Schweiz en het Tsjechische Böhmische Wald was 90 miljoen jaar geleden nog zeebodem waar zich zand op afzette en versteende. Nadat de zee zich terug heeft getrokken bleef een 600 meter dikke zandstenen laag achter waar door de invloeden van wind, water, hitte en kou een bizar erosielandschap is ontstaan.
In dit unieke gebied van vreemde rotsformaties, diepe valleien en kloven, grotten en ravijnen, hebben zich de vele beken en riviertjes gevormd die vanaf de bergen stroomden en de Elbe hebben gemaakt tot de prachtige rivier die het nu is.
Een deel van de Sächsische Schweiz is nu natuurreservaat, het 'Nationaal Park Sächsische Schweiz'. Dit strekt zich niet alleen uit over Oost-Duitsland, maar gaat aan de overzijde van de grens in Tsjechië verder. (Nationaal park České Švýcarsko). Er zijn ook mooie grensoverschrijdende rondwandelingen, fietstochten of rondvaarten te maken, daarnaast is het zandsteengebergte erg geliefd bij bergbeklimmers.
De natuur, elke dag 10 verrassingen
De Sächsische Schweiz laat je elke dag weer versteld staan, vooral voor wie lopend dit gebergte gaat verkennen. Elke dag minimaal 10 verrassingen schrijven de reisgidsen, die vele ‘oh’ en ‘wauw’ momenten hebben wij ook zeker gehad.
Ten oosten van de Elbe ligt het Elbsandsteingebirge wat overwegend uit bosgebied bestaat. In deze bossen vindt je de knotsgekke rotsformaties, kleine maar ook enorme grotten, brede valleien en smalle diepe kloven. Het hele gebied is zeer goed ontsloten met wandelpaden, zowel door de kloven als boven over de grillige rotsformaties. De wandelpaden met heel veel trappen en ladders door de soms smalle rotsspleten om een pad over deze rotsen te kunnen volgen zijn al spectaculair, en eenmaal boven zijn er dan de meest verrassende uitzichten over het Elbetal en de wijde omgeving van rotsformaties en tafelbergen.
Boven op het hooggelegen plateau richting de Tsjechische grens zijn er naast enkele bosjes en natuurgebieden veel open vlaktes met grasland. Het lijkt een heuvelachtige omgeving met veel leuke dorpjes tegen de berghellingen of op de topjes geplakt. Ook hier zijn volop mooie wandeltochten te maken. Dit is ook een meer geschikte omgeving voor fietsers.
Aan de westzijde van de rivier is het landschap veel opener en vlakker, maar die vlakte wordt onderbroken door de majestueuze tafelbergen. Ook rond en over deze tafelbergen zijn de mooiste wandelpaden te vinden. Overal in het landschap kronkelen beekjes en riviertjes die uiteindelijk in de Elbe uitmonden om het toch al mooie plaatje nog verder te verfraaien.
De allermooiste natuurmonumenten zijn de omgeving rond de Bastei, de indrukwekkende Pfaffenstein en Lilienstein, en zeker ook de Schwedenlöcher, Kuhstall en Rauenstein. In onze beschreven wandelroutes worden deze en nog veel meer bijzondere plekjes allemaal aangedaan.
Het unieke gratis openbaar vervoer
Voorjaar 2021 heeft de Landkreis Sächsische Schweiz de toeristenbelasting met € 1,- per nacht verhoogd waarmee elke gast in de gemeente gratis openbaar vervoer wordt aangeboden. Je gastgever is verplicht elke gast een Gastekarte te verstrekken waarmee de vakantieganger gratis toegang heeft tot de S-Bahn treinen tussen Pirna en Schmilka, alle lijnbussen en de daar veel rijdende ‘Wanderbusse’ in de gemeente, alle pontjes over de Elbe, maar ook de lijnvaarten over de Elbe tussen de stadjes.
Het maakt niet uit of je op de camping verblijft, hotel, appartement of dat je een vakantiewoning huurt, je krijgt deze Gastekarte of je er nu gebruik van wilt maken of niet. (Uitgesloten van gratis vervoer is alleen de antieke trambaan vanuit Ostrau door het Kirnitzschtal en het pontje bij Kurort Rathen. Voor deze laatste betaal je echter slechts €1,50 per oversteek).
De Elbe pontjes varen de hele dag op en neer ‘nach bedarff’ tot ’s avonds 11:00. Ga je bij de aanlegsteiger staan dan komen ze je halen. Langer dan enkele minuten wachttijd hebben wij niet meegemaakt. Onze laatste vakantie zaten wij in een blokhut aan de overzijde van de Elbe bij Köningstein en moesten elke morgen wel oversteken om bij trein- of busstation te komen. Na enkele dagen wordt je herkent en hoef je de Gastekarte al niet meer te laten zien.
De speciale Wanderbusse rijden niet alleen op plaatsen, maar ook op wandelknooppunten in het natuurgebied. Dit zijn bushaltes bij vooral de Wanderparkplatze en bij de horeca gelegenheden in de natuur waar veel wandelroutes samenkomen. Dit zijn daar vaak oude Mühlen (watermolens) in de dalen. Moet je er eens wachten op de bus terug naar het Elbetal dan is het gelijk een leuk plekje om nog even een terrasje mee te pakken. Op doordeweekse dagen rijden deze bussen vaak elk uur, in de weekenden veel lijnen zelf twee keer per uur.
Wil je eens dagje met de trein naar Dresden of Praag of een andere Tsjechische stad, dan betaal je alleen de kosten voor het gemeentegrens overschrijdende deel van de rit. Voor Dresden is dat na Pirna slechts een station verder.
Om het gebruik van het openbaar vervoer extra te stimuleren zijn de parkeerkosten in de stadjes langs de Elbe aanzienlijk. In de meeste gevallen moesten we € 8,- per dag betalen terwijl we er met het openbaar vervoer vaak sneller konden komen tegen € 0,-. Het Elbetal is het meest toeristische deel waar alle vormen van het openbaar vervoer bij elkaar komen, elk stadje langs de Elbe heeft een trein- en busstation en een Elbefähre. Dan wordt het wel heel gemakkelijk en aantrekkelijk om daar gebruik van te maken.
Voor de wandelaar bevelen we dan ook een verblijf in het Elbetal aan met het gemak van het grote aanbod in gratis vervoer via de rails, weg of over het water. In Elbetal vindt je ook de meer toeristische stadjes met alle voorzieningen zoals de supermarkten, restaurants, kleinschalige gezellige winkelstraatjes en musea.
Overnachting tips
De Sächsische Schweiz is dan wel nog niet zo bekent bij de Nederlanders, maar de Duitsers weten dit gebied goed te vinden en het is er dan ook zeer toeristisch te noemen. Daarmee zijn er ook alle soorten overnachtingsmogelijkheden wel te vinden. Geef je de voorkeur aan een camping, appartement, hotel of gewoon leuk een huisje huren, ze zijn er te kust en te keur.
Voor een wandelvakantie is het wel aan te bevelen om met name naar het Elbetal te kijken. Vooral rond de stadjes Stadt Wehlen, Kurort Rathen, Königstein en Bad Schandau, zeker ook vanwege de hierboven genoemde gratis openbaar vervoer mogelijkheden. Het biedt met uitstek de kans om eens geen ‘rondwandeling’ te maken, maar ook eens leuke tochten van ‘A-naar-B’ te lopen en vanuit ‘B’ terug te keren met de Elbe Fähre, S-Bahn of bus.
Heel veel uitgezette wandelroutes starten ook in dit rivierdal bij een van de grotere plaatsen. Omdat er alleen bruggen zijn in Pirna en Bad Schandau, zit je vaak lang in de auto om bij een wandelstartpunt te komen, zeker als deze aan de overzijde van de Elbe ligt. Even met het overal aanwezige pontje oversteken kost slechts enkele minuten en het is bovendien ook nog eens leuk om de wandeldag mee te beginnen.
Oost-Duitsland is voor overnachtingen relatief nog erg goedkoop, met een beetje zoeken zijn er pareltjes te vinden voor hele interessante prijzen. Natuurlijk vooral in het voor- en naseizoen. Ook uit eten gaan is er zeer betaalbaar, er zijn ook wel restaurants in de hogere prijsklasse, maar doorgaans wordt je heel positief verrast.
De vele bezienswaardigheden
De Sächsische Schweiz heeft voor elk wel wat wils te bieden. Grote steden zijn er niet echt, behalve natuurlijk de hoofdstad Pirna en Dresden.
Pirna is een grote industriestad maar heeft een prachtig oud centrum, en met de S-Bahn ben je er zo. Je kunt er ook een leuk dagje uit van maken door een combinatie van S-Bahn en bijvoorbeeld de ontzettend leuke raderboten die meerdere keren per dag tussen het Elbetal en Pirna varen.
Iets voorbij Pirna ligt de grote stad Dresden Een stad waarvan men zegt dat je het gezien moet hebben. (Helaas zijn wij er niet meer aan toe gekomen, dat gaan we zeker nog eens inhalen). Ook Dresden is heel snel per trein te bereiken. De raderboten varen vooral ’s morgens vanuit Dresden de Elbe op en niet andersom. Wel kun je ’s middags opstappen op de terugweg naar Dresden en daar dan de rest van de middag en avond doorbrengen om dan met de S-Bahn terug te keren.
Net over de grens met Tsjechië is de stad Děčín een leuke bestemming. Het is ook te bereiken met de veerboot over de Elbe.
Ook Praag bezoeken behoort tot de mogelijkheden, er is een regelmatige busdienst en ook georganiseerde dagreisjes naar Praag worden rond de Elbe veel aangeboden.
Ten oosten van de Elbe liggen nog wat kleinere stadjes. Te klein om er een dag door te brengen, maar er zitten hele leuke en interessante stadjes bij. Een tip zou kunnen zijn om eens een mooie rondrit te maken en daarbij enkele van deze stadjes aan te doen. Stolpen, Sebnitz, (de zijdekunstbloemen hoofdstad), en bijvoorbeeld Neustadt in Sachsen.
(Kies op je navigatiesysteem dan eens niet voor ‘snelste route’ maar voor de ‘kortste route’. Dit stuurt je over prachtige smalle bergpaadjes, vaak omzoomd met muren, heggen en andere begroeiing waardoor je je even op het platteland van Engeland of Ierland waant).
Onder het kopje ‘bezienswaardigheden’ mag een verwijzing naar de vele ruïnes en burchten rond de Elbe niet ontbreken. Ze zijn er legio, maar het hoogtepunt is zondermeer de Festung Königstein. Indrukwekkend!
Een tochtje over de Elbe is aantrekkelijk onder alle weersomstandigheden. Dit kan met een van de vele rondvaartboten of een tochtje met de antieke raderboten die in elk stadje wel aanleggen.
Natuur monumenten
De Bastei en Basteibrücke. Dit moet je gezien hebben, maar is daarmee ook de drukst bezochte attractie. Vermijd hier de weekenden en probeer er ’s morgens zo vroeg mogelijk heen te gaan. Onze twee wandelroutes vanuit Stadt Wehlen beginnen daarom eerst met een klim naar de Bastei.
De Schwedenlöcher. Een waar doolhof van indrukwekkende rotsformaties waar een fantastisch wandelpad doorheen afdaalt van de Bastei naar de Amselsee. Tijdens de Dertigjarige oorlog zochten de bewoners van Rathenwalde hier een veilig onderkomen om zich te beschermen tegen de Zweedse soldaten.
Schrammsteine en Schrammsteintor. Deze behoren bij de mooiste Elbsandstein rotsformaties met geweldige uitzichtpunten.
Kammweg Schrammsteine. Ontzettend gave wandelroute over de bergkam bij de Schrammsteine met heerlijke vergezichten over het Elbetal en de tafelbergen in het westen.
Amselsee. Prachtig langgerekt meer tussen steile bergwanden met de mogelijkheid om een roeiboot of trapboot te huren.
Lilienstein. Tafelberg Lilienstein is de opvallende en van overal herkenbare huisberg van Königstein en van daaruit ook te beklimmen. Prachtige route, heerlijke uitzichten over de Elbe.
Pfaffenstein, Papststein en Gohrisch. Unieke tafelbergen ten westen van de Elbe. Al deze tafelbergen zijn via avontuurlijke routes met deels trappen en ladders veilig te beklimmen.
Kuhstall. Deze enorme grot is vanaf de Lichtenhainer Wasserfall in het Kirnitzschtal te bereiken. De hooggelegen grot is tevens een prachtig uitzichtpunt.
Himmelsleiter. Achter de Kuhstall gaat de Himmelsleiter steil de lucht in door een nauwe kloof. Voor wie het aandurft een aanrader, het uitzicht daar boven is fenomenaal! Let op de nauwe doorgang, met je rugzak op kom je er niet door.
Rauenstein Kammweg. Een onvergetelijk mooi wandelpad over de Rauenstein rotsformaties. Heel veel trappen, ladders en metalen bruggen om van rotspiek naar rotspiek te komen, maar alles is perfect beveiligd met relingen en hekken. Zeer geschikt voor minder ervaren bergwandelaars.
Wegwijs in de wandelmogelijkheden
De Sächsische Schweiz is een waar wandelparadijs met 1200Km aan wandelpaden waarvan 400Km in het Nationaalpark Sächsische Schweiz. En daarin is het nog grotere gebied aan de andere zijde van de grens, de Bohemen, niet meegeteld! (In de natuurpark Kernzones is het niet toegestaan om buiten de gemarkeerde paden te komen).
In de hele regio zijn wandelroutes uitgezet en duidelijk aangegeven met kleuren en handwijzers. Er is een ruime keuze van korte rondwandelingen tot lange tochten. Dit zijn zowel rondwandelingen als ‘van A-naar-B’ tochten met terugkeer mogelijkheden via het openbare vervoer.
De meeste wandelpaden zijn te vinden in en rond het Elbsandsteingebirge langs de Elbe, en aan de overzijde tussen en over de vele prachtige tafelbergen. Maar ook verder van de Elbe richting de Tsjechische grens zijn schitterende tochten te maken. In onze beschreven wandelroutes zijn ook hier voorbeelden van te vinden.
De bekendste route in de Sächsische Schweiz is de lange afstand wandelroute Malerweg van 116Km. Deze bestaat uit 8 dag etappes die echter ook aantrekkelijk zijn om als losse dagtochten te lopen voor wie niet de hele Malerweg af wil leggen. De opzet, beschrijving en markeringen van de Malerweg wijken deels af van de bekende standaard LAW routes, daarom wijden we er hieronder een apart hoofdstuk aan.
Wandelen kan hier het hele jaar door, en zelfs in de winter is het een prachtig wandelgebied. Na een nacht sneeuwval kun je de volgende morgen er al weer lekker op uit trekken. De meeste wandelpaden zijn ’s morgen voor 09:00 al weer begaanbaar gemaakt! (Zie ook onze winterse routebeschrijvingen).
Alleen in juli en augustus kan het heel erg druk zijn. Vooral op de vaak smalle paadjes in de kloven en bij het beklimmen van de trappen en ladders naar uitzichtpunten kan het dan wel eens vervelend druk worden. Vanaf eind augustus/september kun je ook weer urenlang helemaal niemand tegenkomen.
Routemarkeringen
Oost-Duitsland, en met name de Sächsische Schweiz, is een uitzondering op de standaard Duitse manier van markeren. Hier worden alleen gekleurde stippen en strepen op een witte achtergrond gebruikt. De kleuren hebben ook elk een betekenis. Groen en geel geven lokale wandelroutes aan, rood is voor regionale routes en blauw voor routes die regio overschrijdend zijn.
Ook een ‘M’ in handgeschreven lettertype op een witte rechthoek kom je er veel tegen, dat zijn de markeringen voor de Malerweg. (De markeringen op de Malerweg kunnen nog wel een dingetje zijn, lees hierover meer in het hoofdstuk ‘Malerweg’ op deze pagina).
Over het algemeen zijn de wandelpaden goed gemarkeerd, bij de belangrijkste splitsingen en kruisingen zijn handwijzers geplaatst waarop de routekleuren zijn aangebracht. Deels is er ook met verf op palen of bomen gemarkeerd, die zijn soms duidelijk maar we hebben ze ook af en toe even goed moeten zoeken als een nieuw verflaagje ontbreekt. Op een goede wandelkaart zoals de Kompass Sächsische Schweiz zijn deze routes met hun kleuren ingetekend. Mocht er eens een markering ontbreken of over het hoofd worden gezien, dan is de route met de kaart altijd terug te vinden. Ook de LAW’s zoals de Malerweg zijn op deze kaart aangegeven.
Wandelroutes in de wijde omgeving
Wandelen is aantrekkelijk in de hele Sächsisch-Böhmische Schweiz, niet alleen in het bijzondere Elbsandsteingebirge maar ook verder in het Duitse en Tsjechische natuurgebied. Naast veel korte wandelroutes zijn er ook een groot aantal dagtochten uitgezet, zelfs routes bestaande uit meerdere dag etappes. Deze meerdaagse tochten, waaronder de Malerweg, zijn zo opgebouwd dat je er ook gewoon 1 of 2 zelfstandige etappes van kunt lopen als je niet de hele tocht wilt maken. (Zie ook onze interpretaties van de Malerweg routebeschrijvingen).
Voor informatie over wandelroutes, ook bijvoorbeeld thema routes, kun je altijd terecht bij de Touristinformation kantoren die je in elk stadje wel kunt vinden. (Meestal in het stadshuis gehuisvest). Deze beschikken met name over de informatie van hun eigen directe omgeving, bij het grootste kantoor in Bad Schandau hebben ze ook informatie over de wijdere omgeving. En natuurlijk kun je ook op het internet al veel vinden. Bijvoorbeeld de uitgave van de Malerweg van Touristinformation die naast de malerweg ook nog 15 andere korte en lange rondwandelingen bevat.
(On-) Gemarkeerde rondwandelingen)
Veel wandelroutes zijn met duidelijke markeringen in de natuur aangegeven, en van een groot aantal hiervan zijn bij de Touristinformation ook routebeschrijvingen beschikbaar.
Er zijn ook hele mooie tochten die niet gemarkeerd zijn, deze loop je uitsluitend met een routebeschrijving en wandelkaart. Ook deze vindt je bij de lokale Touristinformation kantoren. Daarnaast zijn er heel veel prachtige wandelroutebeschrijving op het internet te vinden van fanatieke wandelaars die zelf routes bedenken en beschikbaar stellen. Onze site is daar een voorbeeld van.
De Malerweg. (Ook als zelfstandige dag etappes)
Wie op het internet informatie over de Malerweg gaat zoeken komt al snel jubelteksten tegen als ‘De koning van alle wandelroutes’, ‘Het paradijselijke landschap’, Deutschlands schönster Wanderweg’ of ‘116 kilometer wandelplezier’ en ‘Een sprookje van steen’.
In 2006 is de nieuwe Malerweg officieel geopend en in 2007 door het Wandermagazin gelijk uitgeroepen tot de mooiste lange afstand wandelroute van Duitsland. En niet onterecht wat ons betreft.
In het Coronajaar 2021 wilden wij wel graag weer eens Lange Afstand Wandelroute lopen maar hadden er nog geen goed gevoel bij om elke dag op een ander overnachtingsadres te verblijven. De compactheid van de Sächsische Schweiz, en omdat de Malerweg een rondwandeling door deze regio is, maakte het mogelijk om deze LAW vanuit één vast adres te gaan doen. Daarmee was onze vakantie invulling rond en hebben we centraal in het Elbetal een mooie blokhut gevonden bij Königstein van waaruit we de start- en eindpunten van de dagelijkse etappes eenvoudig konden bereiken.
Voor velen zou dit wel eens de allermooiste wandelbelevenis kunnen zijn als je niet alleen van in een flink tempo doorstappen houdt maar het ook leuk vindt dat er naast de bospaden ook stevige geklommen moet worden. Vaak ook geleidelijke stijgingen door de bossen, maar de route bevat vooral heel veel traptreden, heel veel ladders, en onwaarschijnlijk mooie rotspaadjes over de bergkammen. Daar maak je niet erg veel kilometers mee per dag. Een van de etappes van 13,6Km wordt 6 tot 7 uur voor gegeven. Dat is wel heel ruim, wij hebben er 5,5 uur over gedaan, maar dan toch nog een lange tijd over een relatief kort stukje.
De Malerweg start en eindigt in Pirna en is daarmee eigenlijk een rondwandelweg. In 8 dag etappes ga je vanuit Pirna eerst ten oosten van de Elbe door het Elbsandsteingebirge tot aan de Tsjechische grens, daarna ten westen van de Elbe terug langs en over de vele tafelbergen.
Het Elbsandsteingebirge is een tamelijk compact gebied met een hoge dichtheid aan natuurmonumenten en historische bezienswaardigheden. De Malerweg loopt langs (of dicht langs) al deze hoogtepunten waarvan je er meerdere op een wandeldag aan gaat doen. Elke etappe is weer een verrassing en totaal anders dan de dag ervoor. Dat maakt deze Malerweg wel heel aantrekkelijk. In de verschillende Malerweg Wanderführer gidsen worden looptijden soms aangegeven met een grote marge. Zoals 5 tot 7 uur. Blijf je bij de hoogtepunten toch doorlopen of blijft je er langer hangen om er van te genieten, dat kan veel verschil maken.
Waar de Malerweg op korte afstand van bezienswaardigheden langs loopt geven sommige gidsen de optie mee om die ook te bezoeken en daarmee de route en wandeltijd te verlengen. In sommige gidsen zijn deze extra stukjes route beschreven, deze variëren van 100m tot 4Km of meer extra waar 10min tot wel 2 uren voor staan. De extra tijd wordt met name ook bepaald door het onderwerp. Is het bijvoorbeeld een ‘must-see’ museum, dan moet er ook tijd zijn om binnen rond te kijken. Wij hebben er een aantal opgenomen in onze routebeschrijvingen die zeer de moeite lonen.
De officiële lengte van de Malerweg is 116Km, met de extra opties is dit tot wel 150Km uit te breiden. De officiële lengte staat wel vast, maar voor wat de etappes betreft zijn alle Wanderführer en gidsen die wij hebben gezien het oneens. De lengte van de etappes komen in de gidsen nog redelijk overeen, maar kijkend naar de aangegeven hoogtemeters en te verwachten looptijden dan zijn de verschillen over hetzelfde traject zo groot dat de ene, de andere, of beide niet kunnen kloppen. Daarom hebben we zelf ook de GPS maar meegenomen om de waarheid boven water te krijgen. In onze routebeschrijvingen zijn onze eigen GPS gegevens en looptijden aangehouden.
Onze eigen malerweg wandelroute etappes zoals beschikbaar op deze site hebben we soms aangepast om meer aan te sluiten bij het openbaar vervoer. En met enkele interessante optionele extra stukjes naar de meest interessante bezienswaardigheden waar de hoofdroute van de Malerweg niet aan langs gaat. Ook de 8e etappe hebben we anders ingevuld om niet de Rauenstein te hoeven missen, maar juist wel het laatste deel terug naar Pirna over te slaan. Dat gaat alleen nog over het asfalt van het fiets/wandelpad langs de Elbe en wordt gezien als minder geslaagde afsluiting van de Malerweg.
Markeringen Malerweg tips
Volgens het Touristeninformation is de Malerweg gemarkeerd conform de regels die Europees voor LAW/GR (Lange Afstand Wandelroutes/Grande Routes) worden aangehouden. Onze gastheer lacht schamper als we er met hem over spreken en zegt dat het ‘typisch Oost-Duits’ is gebeurd.
In bijna alle gevallen is er een organisatie die verantwoordelijk is voor de totale LAW, dat kan een wandelclub zijn, een gemeente, landschap eigenaar of een andere organisatie. De Malerweg is in gezamenlijkheid tot stand gekomen tussen meerdere partijen, en er zijn ook verschillende instanties en personen die stukjes van de route markeren. Er is dan ook veel verschil in kwaliteit tussen de verschillende trajecten.
Maar ook daar waar de markeringen volgens de Malerweg regels prima in orde zijn, gaat de wandelaar regelmatig twijfelen of hij/zij nog wel op de juiste weg zit. Dit heeft er mee te maken dat er niet aan de Europese regels wordt voldaan. Hier worden nagenoeg alleen markeringen aangebracht als je van richting moet veranderen en bij de grotere knooppunten. Het is even wennen dat als er bij een kruising geen markering is aangebracht dat je dan geacht wordt om rechtdoor te gaan.
Dit eenmaal wetende is het in elk geval duidelijk. Geen bordje, rechtdoor. Maar wat als je bij die splitsing wel linksaf moet slaan maar daar links om de bocht die markering over het hoofd hebt gezien? Verschenen verf, afgebladderde verf, er hangt net een tak voor, bedenk het maar en we hebben het gezien. Dan loopt je toch echt rechtdoor en ga je de mist in. Toen wij eens op een splitsing rechtdoor stapten stond daar om de hoek een Duitser die ons met de Malerweg gids in de hand zag lopen. Hij riep ons toe of wij de Malerweg liepen. Ja dus. Maar dan moet je hier rechtsaf liet hij weten. Gelukkig maar dat hij daar net stond.
De Malerweg markeringen zijn over het algemeen goed, vaak op handwijzers met de tekst ‘Malerweg’ en daar achter het witte logo met de zwarte ‘M’. Waar geen handwijzers zijn geplaatst is de ‘M’ met verf aangebracht op muren, straatmeubilair of bomen.
Wil je een of meer etappes doen dan zijn onze routebeschrijvingen en een goede wandelkaart voldoende, daarbij kun je ook de gratis Malerweg beschrijving van de Touristinformation meenemen.
Ga je de hele Malerweg afleggen, dan is het toch handig om een goede Wanderführer aan te schaffen naast onze routebeschrijvingen. Deze gidsen geven veel waardevolle extra informatie over de bezienswaardigheden, openbaar vervoer mogelijkheden, hoe te handelen bij noodgevallen in deze regio en natuurlijk veel informatie over horeca en overnachting mogelijkheden.
Malerweg gids/brochure 'Wandern im Elbsandsteigebirge
Deze gratis gids hebben we in elk onderkomen wel aangetroffen, hij is ook verkrijgbaar bij de Touristinformation en gratis als PDF te downloaden.
Deze gids geeft veel extra informatie over fotografie en schilderkunst langs de route. Veel bekende schilders hebben hier de unieke natuur vastgelegd en daarmee de regio op de kaart gezet met foto en schilderkunst. Voor sommigen interessant, maar als wandelaar ben ik meer geïnteresseerd in informatie over horeca, openbaar vervoer en dergelijke waar deze gids relatief weinig over te vertellen heeft.
Het is een uitgave gedrukt met slechts enkele kleuren en op een hele kleine schaal. Dat maakt de kaartjes onhandig in gebruik. De Malerweg is goed ingetekend maar van andere wandelpaden slechts enkele. Vaak heb je, als er eens een markering ontbreekt, ook inzicht nodig in de andere wandelpaden als je op een kruising twijfelt of je er al rechts moet of dat dit pas de volgende kruising is. Dat valt van deze kaarten niet voldoende af te lezen.
De teksten bij de kaartjes geven een beeld van de route en wat je onderweg tegen gaat komen, maar het is geen routebeschrijving in de zin van ‘hier afslaan’ of ‘daar rechtdoor’ lopen. De gebruiker van deze gids moet dus volledig op de kaartjes en de markeringen in het veld vertrouwen. En die markeringen is nog wel iets mee aan de hand, dus deze gids alleen is niet voldoende om de Malerweg zonder ergernissen uit te lopen.
De aangegeven te stijgen en af te dalen hoogtemeters zijn op enkele etappes sterk overdreven, ook de vermelde looptijd wordt hoog tot zeer hoog aangehouden.
Handig in deze gids zijn de goed beschreven tips voor extra korte of langere uitstapjes naar bijzondere musea, uitzichtpunten, natuurmonumenten of andere bezienswaardigheden.
Wanderführer Fernwanderweg Malerweg
Deze Wanderführer Malerweg hadden wij ook mee. Dit is een echte Malerweg wandelroute gids met veel duidelijker kaarten. Zowel overzicht kaarten van de hele dag etappe, als kleine detail kaartjes bij de tekstuele routebeschrijving.
In deze gids wordt wel schriftelijk het verloop van de route beschreven, maar ondanks dat Duits mijn tweede taal is was dit vaak toch wel heel moeilijk te begrijpen. Daar waar de Malerweg markeringen te wensen overlaten, wordt tekstueel wel goed gebruik gemaakt van de routemarkeringen van andere wandelingen. Dan kan worden geschreven om over de volgende 2km de route met de groene stip aan te houden.
De kaarten hebben veel meer kleuren en zijn veel duidelijker, ook zijn er veel meer andere wandelpaden ingetekend om het zoeken naar de juiste afslag te vergemakkelijken. Maar ook hier staan niet alle wandelpaden op zoals op een goede wandelkaart.
Deze gids is heel compleet als het gaat om extra informatie over wat te doen bij nood, waar zijn horeca gelegenheden inclusief de openingstijden en contactgegevens, en veel informatie over openbaar vervoer aansluitingen.
Wandelkaart Sächsische Schweiz
Een goede wandelkaart is de Kompass 810 die nagenoeg de hele Sächsische Schweiz omvat. Deze is 1:50.000 en daarmee minder goed leesbaar in de stukjes waar het wemelt van de wandelpaden. Een 1:25000 kaart zou dan beter zijn, maar in combinatie met de beschreven wandelgidsen is dit een prima keuze.
arrow_backVorige route arrow_backTerug route overzicht arrow_forwardVolgende route
De routes zijn zo nauwkeurig mogelijk opgetekend. Ik ben niet verantwoordelijk voor wijzigingen ter plaatse en/of (type-)fouten in de omschrijvingen. NEEM ALTIJD EEN GOEDE WANDELKAART MEE! En mail ons als je onjuistheden tegenkomt.