JavaScript aanzetten
U heeft JavaScript uit, zet JavaScript aan om de website te gebruiken.
menu

Rondwandeling Dissen am Teutoburgerwald

Dissen Röwekamp - Schollegge - Steengroeve - Timmer Egge - Webdeberg - Johannislaube - Hülsbrink - Kronensee - Schwarze Welle - Puskental - Steinbrink - Hankenüll - Ascher Egge - Steinegge - Röwekamp

starstarstarstarstar 21 Km 950 Hm 6:30 uur GPS-track Print PDF Kaart Reisgids
Afstand

De afstand van deze wandelroute is met een Curvimeter nagemeten op een gedetailleerde wandelkaart met schaal 1:25.000 tot 1:50.000.

Bij wandelroutes met een GPS-track is de afstand bepaald op basis van de GPS-log gegevens.

Alle gemeten afstanden zijn afgerond naar een halve kilometer.

Google Earth

Van deze rondwandeling is helaas nog geen Google Earth link beschikbaar.

Een Google map zal op een later moment alsnog worden toegevoegd

GPS

Van deze route is nog geen gps-track als download beschikbaar. Op een later moment zullen een .gpx en .kml in een zip-file worden toegevoegd.

Hebt jij deze route gelopen en wel een GPS-bestand beschikbaar, dan is deze zeer welkom als aanvulling op de site. (Email)

Hoogtemeters

De weergegeven hoogtemeters (stijgen/dalen) zijn onderweg afgelezen op een hoogtemeter en achteraf nagerekend vanaf een gedetailleerde wandelkaart met schaal 1:25.000 tot 1:50.000. Hierbij zijn de verschillen opgeteld tussen alle 'laagste punten' van de route en de daarop volgende 'hoogste punten' op basis van de hoogtelijnen van de kaart.

Dit is geen erg nauwkeurige methode. In de praktijk kunnen de opgegeven hoogtemeters dan ook afwijken van de werkelijkheid.

Bij rondwandelingen voorzien van een GPS-track zijn de hoogtemeters afgelezen uit het GPS logbestand. Deze berekeningen zijn veel betrouwbaarder.

Alle aangegeven waarden zijn afgerond op 10 hoogtemeters. Bij lastiger na te rekenen situaties op 50 hoogtemeters.

Hoogtemeters

Deze rondwandeling verloopt geheel vlak of bij deze route zijn de (mogelijke) hoogteverschillen zo gering dat deze niet relevant zijn voor de wandelaar.

Kaart

Van deze omgeving is helaas nog geen goede wandel- of fietskaart verkrijgbaar.

Moeilijkheidsgraat

star star_border star_border star_border star_border = zeer eenvoudige wandelroute

Korte tot middellange route over halfverharde of verharde wegen en paden zonder hoogtemeters van betekenis

star star star_border star_border star_border = eenvoudige wandelroute

Route over halfverharde of verharde paden met delen smalle goed begaanbare berg- of bospaadjes. Geen tot weinig hoogtemeters

star star star star_border star_border = middelzware wandelroute

Een langere tocht en/of veel hoogtemeters. Route kan smalle berg- of bospaadjes bevatten en natuurlijke hindernissen. (Trap/ladder/beek oversteek) Voor iedereen met redelijke conditie goed/veilig toegankelijk. Advies minimaal wandelschoen A/B of B

star star star star star_border = pittige wandelroute

Lange tocht en mogelijk veel hoogtemeters. Route kan 'avontuurlijke stukjes' en smalle, soms steile paden bevatten. In de bergen Trittsicherheit nodig en goede wandeluitrusting met B of B/C schoenen, wandelstokken en nooduitrusting. (Zie 'Uitrusting')

star star star star star = zware wandelroute

Lange tocht met veel hoogtemeters. Kan delen van een 'Steig' bevatten. Alleen voor geoefende wandelaars met Trittsicherheit en de juiste bergwandeluitrusting. Geen klimtouw of gordels nodig.

Deze kwalificatie toekenning berust op onze eigen ervaring. Voor meer gedetailleerde informatie over de begaanbaarheid en veiligheid van een route lees het uitgebreide routeverslag.

Tijd

De benodigde tijd voor een rondwandeling kan zeer persoonlijk zijn. De weergegeven tijd zijn de werkelijk door ons gelopen uren, afgerond naar boven op een half uur. Wij lopen om te genieten en niet speciaal voor de conditie. We nemen onze pauzes, lopen harder wanneer het een stukje saai is, en langzamer wanneer de omgeving interessant is. De aangegeven looptijd zal dan ook meestal ruim haalbaar zijn.

Tip:

In het vlakke Nederland zal de af te leggen afstand tussen 3 en 5 Km per uur liggen. Bij een cultuur wandeling kan dit zelfs minder dan 3 Km zijn, bij een sportieve wandeling misschien wel meer dan 5 Km. Een goed gemiddelde om mee te rekenen is 4 kilometer per uur exclusief pauzes. Na meerdere wandelingen kan dit naar eigen ervaring worden bijgesteld.

Hou rekening met 10 minuten pauze per uur, zodat er voor een route van 16 Km 4,5 uur uitgetrokken moet worden. (16Km : 4 Km/u = 4 uur wandelen en 3 x 10min pauze). Bij langere (dag-) tochten ook een langere lunchpauze meenemen. (Een half uur als de broodjes in de rugzak worden meegenomen, een uur als er wordt geluncht bij een horeca gelegenheid onderweg).

(zie ook Routes plannen)

(Ontdek hier je favoriete vakantie in Duitsland)

(Ontdek hier je ANWB camping Duitsland)


(Laatste melding route OK: September 2021 - Janny en Bert S. Ter Apel)


Onze uitdagende rondwandeling in het hoogste gedeelte van het Teutoburgerwald is in 2021 herzien en aangepast nadat er het jaar ervoor veel werkzaamheden in het bos hebben plaatsgevonden. Enkele paden waren niet meer goed te vinden en nieuwe paden zijn erbij gekomen. Ook in het Teutoburgerwald begint de kever die de naaldbossen aantast zichtbaar te worden. Daarom wordt er veel gekapt, heel triest, maar het bijkomende voordeel is dat er op de hoofdzakelijk dichtbegroeide bergtoppen nu veel meer open plekken ontstaan met soms schitterende uitzichten op de omgeving die er voorheen niet waren.

routekaart rondwandeling Dissen am Teutoburgerwald

Deze lange en stevige rondwandeling vanuit Dissen am Teutoburgerwald bij Osnabrück is eenvoudig in te korten tot een route van 10 of 15 kilometer voor wie de ruim 20Km te veel vindt. Ook opknippen in twee kortere routes is een mogelijkheid. De zwaarte van de wandeltocht zit vooral in de bijna 1000 hoogtemeters waarvoor het de hele dag op en neer gaat tussen de bergtoppen en dalen. Het zijn veel geleidelijke stijging en dalingen, maar er zitten ook prachtige steile gedeelten in.

In de aanloop naar een Alpenvakantie of lange wandelvakantie in Ierland of Schotland lopen we regelmatig in het Teutoburgerwald om weer wat hoogtemeters in de benen te krijgen. Deze route bij Dissen is dan standaard onze afsluiter die we gebruiken om te testen of we er klaar voor zijn.

hoogteprofiel rondwandeling Dissen am Teutoburgerwald

Het natuurgebied waar we doorheen trekken is zeer afwisselend en natuurlijk zijn er vanaf de toppen prachtige uitzichten te verwachten. In het middendeel rond Hülsbrink en het Puskental zijn het de golvende landschappen die de wandeling aantrekkelijk maken. De route gaat echter vooral door afwisselende bossen en is daarmee ook op een warme zonnige dag prima te lopen in de schaduwrijke omgeving.

het Waldgasthof Röwekamp Dissen

De route bevat vooral onverharde maar goed toegankelijke paden, hier en daar krijgen we ook te maken met delen asfalt. Deze weggetjes zijn echter zeer verkeersarm, de kans om een auto tegen te komen is maar klein.

Navigatie: Startpunt van de route is de parkeerplaats Waldgasthaus Röwekamp. Röwekamp 1, (kruising Schutzenstrasse), Dissen am Teutoburgerwald.

Vanaf Oldenzaal volgen we de E30 naar Osnabrück, daarna over op de E33 richting Bielefeld. Bij afslag 13, Dissen - Bad Rothenfelde, verlaten we de Autobahn en gaan onderaan de afslag linksaf. We rijden dan gelijk het stadje Dissen al in.

Achter het dorp aan de noordzijde ligt Röwekamp, recht onder de grote zendmast boven op de berg die vanuit het hele stadje te zien is.

De Schutzenstrasse Röwekamp is een doodlopend straatje en eindigt voor het Waldgasthaus. Daar ligt een ruime parkeerplaats waar we altijd meer dan voldoende ruimte hebben om de wagen te parkeren.

Om half tien komen we aan en beginnen met het in orde maken van de wandeluitrusting. Wandelschoenen aan en de wandelstokken instellen op de juiste lengte. Met de te verwachten hoogtemeters voor vandaag zijn de stokken een hele goede ondersteuning. Horeca komen we onderweg ook niet tegen, dus voldoende water en eten mag niet ontbreken in de rugzakken.

uitzicht over Dissen a. T.
splitsing voor de Kammweg

Vanaf de parkeerplaats kunnen we terug lopen naar de bosrand met het mooie uitzicht over Dissen en links een windmolen in het veld. Daar kunnen we links het zandpad nemen, dan gelijk weer linksaf het paadje schuin het bos in. (Vanaf de parkeerplaats loopt ook een smal paadje gelijk het bos in dat op hetzelfde pad uitkomt waarop we dan linksaf slaan).

Het gaat licht omhoog om een afgerasterd gebied heen van een Schützenverrein, daarna kronkelt het verder en beginnen we al snel aan hoogte te winnen. Het wordt zelf even tamelijk steil net voor we een brede Forstweg bereiken.

Hier steken we schuin links over en gaan verder op het smalle paadje de berghelling op. Dit is de Fritz Homann Wanderweg wat op de kruising wordt aangegeven op een houten bord dat daar rechts verscholen tussen het onkruid staat.

Vanaf nu kunnen we ons steeds houden aan de markeringen van de Ahornweg, een wit Ahornblad op een zwarte achtergrond. (Bij oude markeringen zijn de kleuren nog omgekeerd). Straks komt daar de 'H' van de Hermannsweg nog bij, twee lange afstand wandelroutes die hier gelijk oplopen met onze route en die we ook de rest van de dag regelmatig terug gaan zien.

Na enkele meters geklommen te hebben komen we bij een schuilhut. Daar gaat het rechts voorlangs en klimmen we verder tot we een Y-splitsing zien net onder de Kammweg. Het beste is het om hier links aan te houden. Het rechter pad komt ook uit op de bergrug maar is een nog steilere route.

over de bergrug boven Dissen

Het is dan nog een kort venijnig stukje voor we op het prachtige pad aankomen dat helemaal boven over de bergrug loopt. Daar staan een bankje en een handwijzer bij de splitsing. (Op de terugweg komen we hier van rechts en dalen dan dezelfde route weer af tot aan de parkeerplaats).

Nu gaan we links over de Kammweg, even een vlak stukje, en klimmen weldra naar het eerste topje van vandaag. De 252m hoge Schollegge. Het pad gaat na enkele meters al stevig omhoog, daarna wordt het vlakker om vervolgens weer verder te klimmen naar de Schollegge.

Een duidelijke top is er niet en er staan ook geen bordjes dat we het hoogste punt hebben bereikt. Dat we het hoogste punt hebben gehad merken we pas als we daarna alleen maar verder geleidelijk afdalen en dan nog geleidelijk op en neer over de bergrug lopen.

Na een poosje stappen komen we op een lager punt aan, een Sattel tussen twee toppen, waar we een schitterend stukje bos in gaan met fraai gevormde bomen. Daar komen we weer bij een kruising. De Ahorn- en Hermannsweg gaan er schuin linksaf omlaag, dat doen wij ook.

Wie nog wel wat extra hoogtemeters mee wil nemen kan hier rechtdoor lopen naar een volgend uitdagend topje. Vanaf de top daalt het aan de andere zijde pittig af via een stenig pad dat onder natte omstandigheden behoorlijk glad kan zijn. De afdaling eindigt bij een ronde keerplaats waar deze routebeschrijving weer opgepakt kan worden.

kruising voor Nolle
bospad richting de Noller Schlucht

Het gaat linksaf geleidelijk omlaag en al snel komen we bij een brede bosweg waarop we met de Ahorn en 'H' rechtsaf gaan. Nu gaat het wat vlakker door het bos en lopen we de weg helemaal uit tot we bij een ronde open vlakte komen. Dit is een keerpunt voor eventuele voertuigen van bosbeheer.

De route gaat nu links omlaag en eenmaal beneden in het dal gaat het op de splitsing rechtsaf verder. Daar is links tussen de bomen door het groene gras in het dal zichtbaar.

Het pad buigt daarna met de berghelling mee naar rechts en al na een klein stukje lopen gaat het plots weer tamelijk steil omhoog.

Na deze klim buigt het verder naar rechts en krijgen we links weldra een schitterend uitzicht!

We lopen door tot waar we het bos weer in gaan, net voor de bosrand zien we een mooi plekje waar we even kunnen pauzeren. Koffie en een broodje met een heerlijk vergezicht!

  • uitzichtpunt boven Nolle
  • uitzichtpunt boven Nolle
  • uitzichtpunt boven Nolle

Na de onderbreking vervolgen we het pad het bos in tot dit daarna naar links gaat en we weer aan een afdaling beginnen. Kronkelend door het bos gaat het stevig omlaag. Net voor we het bos verlaten is er nog een splitsing waarop we rechts aanhouden en even later het bos uitstappen op een zandweg. Rechts is er een prachtig groen dal te zien.

een mooi groen dal bij de bosrand
boerderij bij de Noller Schlucht

Hier slaan we linksaf, waarmee we tevens de Hermannsweg verlaten, en wordt het asfalt als we tussen de huizen van Nolle door naar een hoofdweg lopen. Dit is de weg door de Noller Schlucht. We steken de tamelijk drukke weg bij de Wanderparkplatz recht over en gaan daar langs de witte boerderij uit 1898 het asfaltweggetje in.

Gelijk na de boerderij is er weer een kruising met een asfaltweggetje waarop we ook recht oversteken en daarmee weer richting het bos lopen. Dit pad gaat verder als karrenspoor met links een speeltuin/picknickplaats en rechts in de verte de huizen van Nolle.

Hier is onlangs veel bos gekapt waarmee ook 'ons oude paadje' naar de volgende bergrug Timmer Egge verdwenen is. We hebben echter een prachtige alternatieve route gevonden door dit pad nu te blijven volgen, steeds verder geleidelijk omhoog in het dal en daarna verder stijgend het bos in.

In het bos draait de weg naar rechts en lopen we recht de oude steengroeve in met aan de overzijde een imposante rotswand. Voor deze rotswand langs houden we links aan en gaan daar opnieuw het bos in.

imposante rotswand in de oude steengroeve

Daar gaat het soms modderige pad weer behoorlijk omhoog, maar dat is nog niets in vergelijking met wat er dadelijk gaat komen. Er volgt een stukje waar het zeer steil omhoog gaat, hier moeten we echt even terugschakelen in de Alpen versnelling.

Als het steile klimmetje overgaat in een vlak stukje is er achter ons weer een heerlijk uitzicht. Dit is gelijk ook weer een splitsing. Nu gaan we scherp linksaf en klimmen dan geleidelijker het laatste stukje omhoog tot we op de Kammweg Timmer Egge aankomen.

onlangs gekapte bossen

Nu gaat het rechtsaf verder, heel geleidelijk omhoog over de bergrug met regelmatig leuke vergezichten waar het bos is gekapt. We blijven dit heerlijke paadje volgen tot we boven op de 258m hoge Webdeberg staan. Het valt hier niet op dat het een bergtop betreft, het heeft meer weg van een hoog plateau in het bos.

op weg naar de Webdeberg
weer beneden in het dal

Het lijkt ook alsof er daar een splitsing is met een pad schuin links en schuin rechts, maar er zijn geen markeringen te vinden. Het rechter pad loopt echter al snel dood, dus moeten we er links aanhouden en na een stukje lopen zien we ook de Ahorn markeringen weer op de bomen verschijnen.

Dit wordt nu een hele lange geleidelijke afdaling terug naar het dal. Een heerlijk wandelpad, kronkelend over de berghellingen, met een grote variëteit aan bossen, struiken en soms meer open stukjes.

Eindelijk beneden aangekomen is er een kruising met een halfverharde Forstweg. Rechts om het hoekje staat een bankje en een slagboom. Hier slaan we rechtsaf en gaan de brede weg langere tijd volgen tussen de berghellingen in door een nog mooier natuurgebied.

Eerst gaat het heel geleidelijk omhoog, maar daarna wordt ook deze weg steeds steiler. We negeren het de karrensporen en het zandpad naar links, en blijven doorklimmen tot we na een scherpe bocht naar links zien dat het pad vlakker wordt. Links de berghelling en rechts van het pad een diep gat naar het dal.

kruising met de Hermannsweg

Gelijk na deze bocht zien we de 'H' van de Hermannsweg weer terug. Daar is een kruising met een handwijzer waar via een smal pad de 'H' omhoog komt. Hier moeten we de 'H' weer aanhouden, schuin links de berghelling op.

Hier kan een extra uitstapje worden gemaakt naar de Kalksteinklippen van de Hohnagel door het brede pad nog een stukje rechtdoor aan te houden. Tot de volgende bocht naar links, en na dit uitstapje hier terug te keren. Daar in die bocht is het Natur Denkmal Hohnagel te vinden inclusief een informatiebord en een bankje hoog boven een diep dal.

Het begint weer met een stukje flink klimmen over boomwortels, maar al snel zijn we op de bergrug en gaat het nog slechts licht op en neer door het bos met af en toe weer een leuk doorkijkje. Daarna volgt een dichter stuk bos tot we links van het pad een informatiebord zien staan. Links daarvan, een eindje van het pad af, staat een grote schuilhut.

We kennen deze route goed en hadden onderweg al bedacht dat we net rond de middag bij deze Schutzhütte zouden kunnen zijn. En inderdaad is het precies twaalf uur als we de hut inlopen. Helaas is er geen fraai uitzicht hier midden in het bos, maar we kunnen er wel beschut tegen de frisse wind over de bergkam de meegebrachte broodjes nuttigen en de klimspieren even wat rust geven.

de schuilhut op de bergrug

Na een half uurtje pauze trekken we verder over de bergrug door weer een heel mooi stukje bos. Het is dan niet ver meer tot we bij de volgende splitsing staan. Hier gaan we de Hermannsweg weer verlaten maar blijven op de Ahornweg door er rechtsaf te slaan.

verder door een prachtig bosgebied

Al snel wordt het een holle weg omlaag. Na regen is er hier op dit modderige pad bijna niet door te komen, maar rechts langs de bomen ligt hogerop een beter begaanbaar wandelpaadjes waarop we dan af kunnen dalen.

Even later zijn we beneden bij een kruising van brede boswegen met links weer een schuilhut. De Johannislaube, met ervoor een mooie picknickbank. (Bij winterse omstandigheden is dit altijd ons lunchplekje in plaats van de schuilhut boven op de dan ijzig koude bergrug).

  • aankomst bij de Johannislaube
  • aankomst bij de Johannislaube
een lange rechte weg naar de Kronensee

Vanaf het kruispunt gaan we eens aan de echte kilometers van deze rondwandeling werken. Er volgt een lang recht gedeelte van 5Km over een nog slechts licht golvende weg tot aan de Kronensee. Richting de Beutling. Maar saai is dit lange stuk zeker niet.

Het begint met een halfverharde zandweg door het dichte bos met soms naaldbomen en dan weer veel loofhout. Bij de volgende kruising zijn we aan de andere zijde achter de Noller Schlucht aangekomen, daar gaat het rechtdoor maar wordt de ondergrond dan asfalt.

Het golft heel mooi door het bos tot we nog eens een splitsing bereiken waar het asfaltweggetje naar links gaat. Ook hier stappen we weer rechtdoor en opnieuw is het een halfverharde Forstweg.

Verderop wijkt het bos aan de linker zijde waar een akker ligt, net voor twee woningen midden in het bos. Hier zijn we bij de Hülsbrink aangekomen. Als daarna voor de huizen ook rechts het bos wijkt is er een schitterend uitzicht over het dal met in de verte de bergrug waarop we vanmorgen zijn begonnen en waar we later vanmiddag ook weer zullen lopen langs de vanaf hier goed zichtbare TV- en uitzichttoren Steinegge. Daar achter die toren staat onze auto.

  • heerlijke vergezicht bij de Hülsbrink
  • heerlijke vergezicht bij de Hülsbrink
  • heerlijke vergezicht bij de Hülsbrink

Voorbij aan de huizen gaat het als asfaltweggetje weer omhoog naar een bosrand waar links twee bankjes staan voor wie er nog even van het heerlijke uitzicht wil genieten.

Een stukje verderop is er nog eens een lichting met rechts een fraai vergezicht. De ene keer treffen we er een uitzicht over golvende groene maisvelden, een andere keer is het hele dal volledig geel als het koolzaad in bloei staat. Vandaag is het een mix van groen en geel.

  • groene en gele velden
  • groene en gele velden

Na weer een stuk bos komen we het bos uit bovenaan een bijzonder mooi dal. Hier staat links een mooie boerderij en er staat een bushalte. Rechts om het hoekje zien we nog eens een schuilhut.

omlaag in een schitterend dal

We gaan er de tweede asfaltweg rechtsaf en beginnen aan de afdaling naar de Kronensee. Beneden steken we het dalletje over en lopen verder tussen de huizen door tot aan de hoofdweg. Dit is even een vervelend stukje, we moeten de drukke en onoverzichtelijke hoofdweg een klein eindje naar links volgen zonder een voetpad of berm tot aan de parkeerplaats rechts van de weg.

We lopen rechts de parkeerplaats op en houden aan het einde ervan op de splitsing links aan. Deze weg gaan we langere tijd volgen en negeren daarbij de smalle paadjes naar links richting de Kronensee. (De Kronensee hebben we al eens onderzocht, de See is alleen toegankelijk voor gasten van het bungalowpark dat bij de See hoort).

De weg gaat heel licht bergop, slechts nauwelijks merkbaar omhoog het bos in. Regelmatig zien we links van de weg het riviertje de Hase stromen. Bijna aan het einde van de weg is er een afslag naar links waar het mogelijk is om de Hase via een brug of doorwaardbare plaats over te steken. Aan de overzijde is onlangs een nieuwe overdekte picknickbank geplaatst voor wie nog een pauze wil beleggen. Dat kan iets verderop bij de Schwarze Welle echter ook nog.

  • picknickplek bij de Hase
  • picknickplek bij de Hase
houten brug over het riviertje de Hase

Verder doorlopend op het brede pad zien we even later dat de weg eindigt bij een splitsing. Daar hoeven we niet aan toe, net voor deze splitsing gaat een smaller pad linksaf die we moeten hebben. Op de handwijzer bij dit pad wordt de Schwarze Welle aangegeven en dat is ons volgende doel.

Het paadje daalt af naar de Hase die we dan oversteken via een houten brug. Aan de overzijde gaat het rechtsaf en volgen we de Hase door het dal. Links zien we nog eens een oude kleine steengroeve, daarna is er een afslag naar rechts via een smal paadje waar ook de Ahorn is aangegeven.

Hier gaan we rechts, steken nog eens het riviertje over, en staan enkele meters verderop bij een opvallend groene schuilhut met ervoor de Schwarze Welle. Dit is een bron waaruit het water omhoog borrelt en de Hase van water voorziet. De eigenlijke bron van de Hase ligt nog iets hoger op de berghelling achter deze bron.

De Schwarze Welle is een knooppunt van wandelpaden, meerdere van onze routes komen hier langs en het is er altijd weer een heerlijk plekje om even te pauzeren in de Schutzhütte of op een van de ligbanken aan de overzijde van de bron. Ook vandaag nemen we even plaats om de benen nog wat rust te gunnen voor we weer aan de volgende beklimmingen gaan beginnen.

klik op een kleine foto voor een vergroting
schuilhut bij de Schwarze Welle schuilhut bij de Schwarze Welle schuilhut bij de Schwarze Welle
schuilhut bij de Schwarze Welle schuilhut bij de Schwarze Welle
achter de Hütte de greppel oversteken

Voor het vervolg van de wandeltocht moeten we achter de schuilhut naar het vaak droogstaande greppeltje waar we links van de 'doorwaadbare plek' de houten brug over kunnen steken. Aan de overzijde op het bredere pad gaan we rechtsaf.

Het gaat licht omhoog het dal uit, daarna draait het pad naar links en is er om de hoek links een volgende steengroeve. Rechts tussen de bomen door zien we al wat van het schitterende Puskental waar we dadelijk doorheen gaan trekken.

Het pad komt uit op een T-splitsing met een asfaltweggetje. Hierop slaan we rechtsaf en dalen dan af het Puskental in, langs de bushalte.

Links van deze splitsing is een kleine Wanderparkplatz. Op de top achter deze parkeerplaats is soms de vernieuwde Beutling toren nog net te zien die op onze rondwandeling Wellingholzhausen wordt aangedaan.

Onderin het dal is er voor de huizen weer een T-splitsing, ook hier gaan we rechtsaf voor de woningen langs en klimmen het dal uit. Op de splitsing gelijk na een parkeerplaats houden we nog eens rechts aan. Dit loopt recht op de bosrand af.

klik op een kleine foto voor een vergroting
door het prachtige Puskental door het prachtige Puskental door het prachtige Puskental
door het prachtige Puskental door het prachtige Puskental
splitsing aan de bosrand bij de Steinbrink

Gelijk vooraan in het bos gaan we bij het rode bankje linksaf, de afslag naar rechts enkele meters verderop kunnen we negeren, en lopen dieper het bos in.

Dit is een eenvoudig stukje om te lopen, het gaat slechts licht op en neer op het brede bospad. Verderop komt er nog een pad van scherp rechts, ook die kunnen we negeren en er rechtdoor blijven stappen.

Even later zien we voor ons dat we de bosrand naderen. Daar ligt een splitsing in de vorm van een driesprong waarop we links aan kunnen houden.

Een aantal keren dat we hier zijn geweest lag er voor ons een prachtig golvend grasland met daarachter de beboste hellingen van de Steinbrink en Hankenüll. Deze keer echter geen mooi uitzicht. Het grasland heeft voorlopig plaats moeten maken voor meters hoogstaand mais.

Voor dit veld gaan we linksaf en volgen het brede zandpad dat daarna haaks rechts buigt en weer richting het bos gaat. Na de haakse bocht is er wel een heerlijk uitzicht over de omgeving met enkele verspreid staande boerderijen.

onderweg naar de Kammweg Hankenüll

Verderop gaan we het bos weer in, eerst nog geleidelijk stijgend, en volgen de Forstweg daarna met een bocht naar links. Daar gaat het pad meer kronkelen en zien we nog enkele vage zijwegen die we negeren, tot we na een steiler gedeelte bij een kruising komen. De Forstweg gaat er haaks links, en er lopen twee wegen schuin rechtdoor. De weg haaks links aanhouden wordt ons vervolg.

Hier lopen we even vlak achter de 209m hoge Steinbrink langs tot aan een splitsing naar rechts. Daar gaan we de brede bosweg rechts in. Dit loopt nog even vlak, maar daarna, vooral na een slagboom, moeten we de klimspieren weer flink aanspreken. Het is een behoorlijk steil gedeelte, alsmaar rechtdoor op deze weg, tot we terug zijn boven op de bergrug op weg naar het hoogste topje van vandaag.

het steile pad de bergrug op

Bijna boven aangekomen gaat het steeds meer naar links langs de berghelling en wordt het vlakker. Daar, net voor we helemaal boven zijn, is links nog een mooi uitzichtpunt waar we naar het noorden over het Teutoburgerwald uit kunnen kijken.

uitzicht over het Teutoburgerwald
terug op de Hermannsweg over de bergrug

Eenmaal op de Kamm aangekomen wordt het vlak en is er gelijk een splitsing met een smal paadje scherp naar rechts. Deze moeten we nu hebben en we zijn dan weer terug op de Hermannsweg die helemaal over deze bergkam loopt.

Dit gedeelte is met name schitterend in het voorjaar als de Bärlauch (Daslook of Wilde Knoflook) in bloei staat en een zware geur van ui en knoflook verspreid. Ook elders op deze paadjes over de bergruggen is het regelmatig aan te treffen waarbij je het vaak al ruikt voor je het ziet.

Het leuke smalle paadje gaat weer lekker op en neer over de bergrug, maar uiteindelijk steeds hoger. Onlangs zijn ook hier hele bospercelen op de berghellingen gekapt of uitgedund en is er regelmatig een mooi uitzicht te bewonderen. Dit jaar voor het eerst ook naar het zuiden over Dissen!

Na een laatste steiler gedeelte komen we aan op de Hankenüll, met zijn 307m de hoogste top van de weide omgeving. Helaas is het een beboste top zonder enig uitzicht, er staat alleen een grenspaal van de oude grens tussen Preussen en Hannover, en een tweede stenen plaat met daarop een onleesbare tekst.

aankomst op de 307m hoge Hankenüll

Aan de andere zijde gaat het natuurlijk weer omlaag en volgt er een geweldig mooi stukje bos. Al snel gaat het dan toch opnieuw weer omhoog, deze keer een eenvoudiger beklimming waarbij we Ascher Egge van 264m oversteken.

een mooi bosgebied tussen de bergtoppen
de laatste kruising, nog 1,2Km naar de Steinegge Turm

En wederom is er een geleidelijke afdaling. Soms met weer wat open stukjes voor wat uitzicht, daarna wordt het een tijdlang wat vlakker en lopen we door een dichter saaier bos waar we weer lekker tempo kunnen maken.

Uiteindelijk dalen we licht af naar een Sattel waar we een kruispunt vinden. Hier moeten we rechtdoor over de Kamm blijven lopen naar de Steinegge. Op de handwijzer is aangegeven dat dit nog 1,2Km is.

Die 1,2Km lijken niet ver meer voor we af gaan dalen naar het startpunt, maar met de vele hoogtemeters en de afgelegde afstanden in de benen komt dit deel ons altijd voor alsof we nog eens 5km lopen. Alsmaar rechtdoor over de bergkam, vaak door dicht bos en, ook weer regelmatig omhoog om bij de op 266m hoogte staande toren te komen.

Deze zendmast annex uitzichttoren laat zich in het dichte bos ook niet zien voordat we er pal voor staan. Wie nog energie over heeft kan de toren beklimmen naar een uitzichtplatform, zeer de moeite waard, maar wij doen dat niet elke keer als we hier zijn. De vele traptreden maken het een hele zware klim aan het einde van de dag.

Enkele meters voorbij de toren staat een grote picknickbank voor wie nog even wil pauzeren, het is daarna echter maar een klein eindje meer voor we terug zijn bij de parkeerplaats.

bij de zendmast en uitzichttoren Steinegge
markeringen op een boom, het begin van de afdaling

Vanaf de toren gaan we weer lekker afdalen door een meer open bos en blijven er rechtdoor gaan over de Kamm tot we even later links een boom zien met heel veel routemarkeringen. Hier linksaf is de steile afdaling omlaag, nog enkele op de Kammweg blijven brengt ons naar de afslag links omlaag bij het bankje en de handwijzer waar we vanmorgen omhoog zijn gekomen.

Wij gaan vandaag nog even voor het steile stukje en volgen dan het pad verder omlaag. Weer langs de schuilhut, daarna de Forstweg recht oversteken, en dan alsmaar verder omlaag tot we bij de bosrand komen met rechts de parkeerplaats Waldgasthof Röwekamp.

Het was weer een heerlijke wandeldag in het Teutoburgerwald en we zijn blij dat we hier weer welkom zijn na de lange pauze tijdens de Corona crises. Moe maar voldaan stappen we in om aan de terugreis van 1:15u naar huis te beginnen. Misschien kunnen we straks in het centrum van Dissen, waar we toch doorheen komen, nog even aanwippen bij die top Eisladen?

(Ontdek hier je favoriete vakantie in Duitsland)

(Ontdek hier je ANWB camping Duitsland)


arrow_backVorige route arrow_backTerug route overzicht arrow_forwardVolgende route

De routes zijn zo nauwkeurig mogelijk opgetekend. Ik ben niet verantwoordelijk voor wijzigingen ter plaatse en/of (type-)fouten in de omschrijvingen. NEEM ALTIJD EEN GOEDE WANDELKAART MEE! En mail ons als je onjuistheden tegenkomt.